Peter Ale & Martine van Schaik - Reken-wiskundeactiviteiten stimuleren in de groep

Rovertje spelen Een spel waarbij kleuters gestimuleerd worden om een hoeveelheid te structureren is rovertje spelen. In een kleine groep krijgt iedere kleuter een kistje met munten. Afhankelijk van het niveau van de kinderen kun je kiezen voor een bepaald aantal munten. Vraag de kinderen om hun munten zo neer te leggen dat als de rover komt, zij snel kunnen zien of er munten zijn weggepakt en hoeveel precies. Vervolgens doen de kleuters hun ogen dicht en komt de rover langs om munten af te pakken. Nul, één of twee munten worden weggepakt, bij ieder kind evenveel. De kleuters doen hun ogen weer open en kijken of er munten weg zijn. Weten ze ook hoeveel munten er zijn weggepakt? Sta met de kinderen stil bij het kiezen van een handige aanpak. ‘Hoe kon je dat nu zo snel zien? Heb je de munten expres zo neergelegd dat je snel zag of er munten weg waren?’ Ook hier gaat het niet om het resultaat, maar juist om de aanpak. Zien de kinderen dat er verschillende manieren zijn om hoeveelheden te structureren? Zien ze ook dat het soms noodzakelijk is om een grote hoeveelheid te structureren, om de tel bij te kunnen houden? Vraag: ‘Wat is voor jou een handige structuur, wat vind je fijn? Bij welke hoeveelheden is wat handig?’ [einde kader] Relaties tussen telrij, hoeveelheden en getallen Kleuters moeten niet alleen leren tellen, maar juist ook de cijfersymbolen leren kennen. Ze hoeven er nog niet mee te kunnen rekenen, maar het is wel nodig dat ze de cijfers kunnen koppelen aan de juiste hoeveelheid. In ons getallensysteem kennen we tien cijfers, namelijk de cijfers 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9. Kinderen in groep 1-2 leren ook dat er hoeveelheden bestaan die uit twee (of zelfs drie) cijfers achter elkaar bestaan. De eerste die daarin aangeboden wordt is de 10 (bestaande uit de cijfers 1 en 0, direct achter elkaar). Al snel komen ze ook in aanraking met de getallen 11 en 12, en uiteindelijk met alle getallen tot 20. De kinderen oefenen in deze leeftijdsfase vaak ook al met het schrijven van de cijfersymbolen, en soms schrijven ze ook al getallen bij een hoeveelheid. Dat laatste gaat nog niet altijd goed. Zo kunnen kinderen 12 ook als 21 schrijven, of spiegelen zij in eerste instantie de cijfersymbolen zelf (zie figuur 4.5).

Figuur 4.5 Zelfgemaakte kalender van Marcha (5 jaar)