Peter Ale & Martine van Schaik - Reken-wiskundeactiviteiten stimuleren in de groep

Kinderen in deze leeftijdsfase zijn al meerdere malen in contact gekomen met verhoudingen in allerlei verschillende verschijningsvormen, namelijk: • verhoudingen • procenten • breuken • kommagetallen In deze leeftijdsfase is er (naast herhaling en uitbreiding van elk van deze onderdelen) veel aandacht voor de samenhang tussen deze verschijningsvormen. Zo kan de verhouding 1 : 2 ook in een breuk weergegeven worden, namelijk: # ' . Deze komt bovendien overeen met 50% en 0,5. Om de stof van het domein Verhoudingen goed te kunnen volgen en begrijpen, is een aantal zaken voorwaardelijk. Het gaat hierbij om: • inzicht hebben in de bewerkingen vermenigvuldigen en delen; • niet alleen eenvoudige optel- en aftrekopgaven tot en met 100 volledig gememoriseerd hebben, maar alle opgaven geautomatiseerd hebben (of zelfs gememoriseerd); • naast de tafelsommen ook de deelsommen geautomatiseerd hebben (of zelfs gememoriseerd); • de rekenhandelingen +, −, × en : kunnen uitvoeren en verwoorden met materiaal en modellen en formeel; • in staat zijn om rekenverhalen en -situaties te vertalen naar rekenformules en vice versa. Het is van essentieel belang dat jij deze vaardigheden ook zelf op dit niveau beheerst, zodat je de kinderen vlug en goed kunt begeleiden. Een hoger niveau (in bijvoorbeeld een vlugger tempo) zou zelfs nog beter zijn. Onderhoud daarom de rekenvaardigheden en -kennis van de rekendrempels goed. Van de voorgaande vier verschijningsvormen wordt het onderdeel breuken door veel kinderen als het moeilijkst ervaren. Een belangrijke oorzaak daarvan is dat er in het onderwijsproces vaak te snel wordt overgegaan op formele werkwijzen en regels, in plaats van uitgebreid aandacht te besteden aan wat breuken betekenen. Het helpt om uitgebreid stil te staan bij wat breuken zijn, en bij in welke dagelijkse situaties je ze tegenkomt. Helpend is ook dat leerlingen voortdurend proberen de (opgave met) breuken te verbeelden. Zien zij bijvoorbeeld voor zich wat 5/8 betekent? En wat het betekent wanneer er 5/6 + 5/8 moet worden gedaan? Als kinderen dat niet kunnen, lopen ze meestal vast of doen zomaar wat. De begeleiding moet dan ook gericht zijn op de betekenis van breuken en het begrijpen van de opgaven. Dan kunnen de leerlingen deze kennis (en inzichten) in andere situaties (met andere getallen of bewerkingen) ook toepassen. In dit hoofdstuk worden daarom achtereenvolgens de volgende onderwerpen besproken, waarbij keer op keer aandacht is voor helpende activiteiten/contexten: - de samenhang stimuleren van verhoudingen, procenten, breuken en kommagetallen; - inzicht en begrip van verhoudingen, procenten, breuken en kommagetallen stimuleren; - helpende modellen voor verhoudingen, procenten, breuken en kommagetallen inzetten in rekenbegeleiding.