de Bas_van Meir_Inzicht_in_Burgerschapsvorming

1 • Burgerschapsvorming in het basisonderwijs

De SLO kreeg aan het begin van de eenentwintigste eeuw de opdracht van de overheid om een onderwijskundige oriëntatie op burgerschapsvorming uit te werken. De SLO onderscheidde daarbij drie domeinen van burgerschapsvor ming. De onderwijsorganisatie schrijft hierover: ‘Bij het ontwikkelen van een dergelijk overzicht werkt de SLO met drie domeinen die de essentie van bur gerschapsvorming duidelijk naar voren brengen: democratie, participatie en identiteit’ (Bron, 2006, p. 33). Bij democratie gaat het om kennis van hoe een democratie werkt en om houdingen en sociale vaardigheden die nodig zijn voor actieve betrokkenheid bij de samenleving. Bij participatie gaat het om houdin gen en vaardigheden om actief mee te doen in sociale verbanden. En bij iden titeit gaat het om kennis, houdingen en vaardigheden die van belang zijn bij de identiteitsontwikkeling in een pluriforme samenleving die zich kenmerkt door verschillende, soms tegenstrijdige waarden en normen (Bron, 2006, p. 33-38). De SLO schrijft op haar website over de wet uit 2021: ‘Het aangescherpte wets voorstel biedt duidelijkheid aan scholen wat de gemeenschappelijke kern van burgerschap is en wat er van hen verwacht wordt. Scholen houden nog steeds de ruimte om invulling te geven aan de vormgeving van burgerschap, passend bij hun schoolpopulatie en bij de visie van de school’ (www.slo.nl/thema/meer/bur gerschap). Die ruimte kan worden ingevuld door gebruikmaking van principes en

voorbeelden die in dit boek rond burgerschaps vorming worden gegeven. Het gaat daarbij niet alleen om het incidenteel overnemen van sug gesties uit dit boek, maar – door ervaringen met toepassingen van theorie en praktijkvoor beelden – te komen tot een consistente en co herente visie op burgerschap en burgerschaps vorming. Vanuit deze visie kan een school haar doelen rond burgerschap en burgerschapsvor ming formuleren, waarna een school gerichte interventies ontwikkelt en uitvoert om deze doelen te bereiken. Dat kan bijvoorbeeld door het organiseren van projecten over democratie, identiteit of wereldburgerschap, het bevorde ren van de participatie van leerlingen binnen de schoolcultuur, de inzet van beeldgereedschap pen die het meedoen van kinderen bevorderen of het stimuleren van een democratische hou ding bij leerlingen.

Figuur 1.3 De Handreiking burgerschap funderend onderwijs van de SLO

24