de Bas_van Meir_Inzicht_in_Burgerschapsvorming

2 • Identiteit

zijn medemensen kijkt. Een leerling uit groep 5 is niet alleen een beweeglijk jongetje in de klas, maar ook goed op de toestellen in de gymzaal, en de stille collega van groep 7 blijkt alles te weten van astronomie. Een mens bestaat uit meerdere ‘ikken’; een mens beschikt dus over meerdere identiteiten. Geef je mening over de volgende stellingen: 1 Mijn persoonlijke identiteit vormt voor mij als student de basis van mijn burgerschap. 2 Een basisschool dient alle leerlingen in staat te stellen om dagelijks te ont dekken wat hun authenticiteit is. De Nederlandse wijsgerig pedagoog Gert Biesta benadrukt dat het bij de vraag over wie je in het onderwijs bent vooral gaat om de mens als subject. Hij schrijft in De terugkeer van het lesgeven dat we ons bewust moeten zijn van het feit dat we er zijn, een subject zijn, en dat dát we zijn bepalender is dan wíé we zijn. Dat zijn van ons wordt volgens hem bepaald door wat buiten onszelf bestaat. Het gaat Biesta erom de mens vooral te zien in een omgeving (Biesta, 2018, p. 29). De dichter Jules Deelder omschreef die omgeving van de mens als ‘de mede mens’ (https://straatpoezie.nl/gedicht). Voor het onderwijs vindt Biesta het van groot belang dat leerkrachten kinderen zien als subject en niet (alleen) als leer

ling. Het gaat er in het onderwijs om dat een leerkracht oog krijgt voor ‘alles wat te maken heeft met de manieren waarop leerlingen als subject kunnen bestaan’ en hen niet zien als ‘object van de wensen en aanwijzingen van ande ren’ (Biesta, 2018, p. 56). Dus wanneer een leerling van groep 7 structureel te laat komt, zal een leerkracht zich de vraag moeten stellen wat er in het le ven van het kind aan de hand is waar door het structureel te laat komt.

Figuur 2.3 Uitspraak Jules Deelder op een flat aan de Nieuwe Binnenweg, Rotterdam

Interessant is wat de Amerikaanse filosoof Christine Korsgaard over identiteit schrijft. Zij heeft het over praktische identiteit. Dat is het meest wezenlijke van jezelf dat zich voortdurend in allerlei keuzemomenten openbaart. Zij stelt dat je in je handelen je ware ik toont. Een situatie doet een beroep op de belangrijkste ik in jezelf. De situatie bepaalt dus hoe je handelt als subject. Korsgaard stelt, vergelijkbaar met wat Nauta beweert, dat die ik uit allerlei verschillende kleine ikjes bestaat. Zo ben ik – een van de auteurs van dit boek – onder andere: vader,

36