Rigter_ Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen druk 4

2.5 ■ Epidemiologie

krachten aangeven. Extra moeilijk is het om betrouwbaar uit te zoeken of een kind een stoornis heeft zoals die in de DSM-5 wordt gedefinieerd. Daarom wordt in onderzoek vooral gekeken naar het bredere begrip ‘psychische problemen’, of kijkt men naar het gebruik van jeugdzorg en/of medicatie. Resultaten van het recentste onderzoek gaan over de jaren 2015 tot 2017 (CBS, 2018; Schoemaker et al., 2019). 1 op de 12 jongeren (8 procent) tussen 12 en 25 jaar gaf middels een vragenlijst zelf aan dat hij of zij op enig tijdstip gedurende die jaren psychische problemen ervoer. Hoe ouder het kind, hoe vaker dat was voorgekomen. Meisjes gaven vaker aan met psychische problemen te hebben gekampt dan jongens (respectievelijk 11 procent tegen 6 procent). Het betrof hier vooral internaliserende problemen. Daarnaast kwamen psychische proble men en/of psychische stoornissen vaker voor onder 18- tot 25-jarigen dan onder 12- tot 18-jarigen, en ook vaker onder jongeren met een migratieachtergrond. Op de vragenlijst stonden vooral vragen naar emotionele problemen. Waar schijnlijk had dat tot gevolg dat er onder andere minder gerapporteerd werd over gedragsproblemen. Als we kijken naar het gebruikmaken van hulpverlening, dan blijkt dat in 2019 1 op de 10 jongeren (tot 23 jaar) heeft gebruikgemaakt van enige vorm van jeugd zorg (CBS, 2020b). Dat waren 443.000 jongeren. Het Nederlands Jeugdinstituut (2019) rapporteert over hetzelfde jaar 1 op de 8 jongeren tot 18 jaar. Het over grote deel kreeg jeugdhulp van een wijk- of buurtteam van de gemeente. Daar naast vallen ook jeugdbescherming en jeugdreclassering onder de jeugdzorg. 50.000 van de 443.000 jongeren kregen in 2019 deze vorm van jeugdzorg (CBS, 2020b). Jongeren die gebruikmaken van jeugdzorg hebben niet altijd een psychi sche stoornis. Ook opvoedingsproblemen bij de ouders kunnen aanleiding zijn voor een verwijzing, of hun kind nou een stoornis heeft of niet. Andersom is het zo dat niet elke jongere met een psychische stoornis of problematiek ‘herkend’ wordt en adequate hulpverlening krijgt. Alles bij elkaar neemt het aantal jonge ren dat jeugdzorg krijgt de laatste jaren toe. Het NJi verklaart dit door te wijzen op een toename van de prestatiedruk en op een hoge geluksnorm (Nederlands Jeugdinstituut, 2019). Gewone obstakels in het opgroeien en opvoeden kunnen daardoor ervaren worden als een probleem waarbij kinderen en ouders professio nele zorg vragen. Professionals lijken bij twijfel veiligheidshalve te kiezen voor de inzet van steeds zwaardere zorg. In zijn algemeenheid zijn er drie factoren die de kans vergroten dat er een beroep wordt gedaan op de hulpverlening: 1 de ernst van de problemen (hoe ernstiger, hoe eerder); 2 de leeftijd van het kind (hoe ouder, hoe eerder); 3 de combinatie van kindproblemen en gezinsproblemen. Zijn er tegenwoordig meer kinderen met psychische stoornissen dan vroeger? Dat is onduidelijk. Het eerdergenoemde CBS-onderzoek liet zien dat er een toe name was van 1 procent in vergelijking met tien jaar daarvoor (van 7 procent naar 8 procent; CBS, 2018). Als we kijken naar het aantal officiële registraties van

2

45