Rigter_ Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen druk 4

2 ■ Classificatie, diagnostiek en epidemiologie

het ontwikkelingsniveau kan dat ook gelden voor het kind zelf. Allemaal kunnen zij informatie geven die waardevol is voor degene die de diagnose stelt. Dit hoofdstuk ziet er als volgt uit. In paragraaf 2.2 gaan we in op het begrip ‘clas sificatie’ en bespreken we het meest gehanteerde classificatiesysteem van psychi sche stoornissen, de DSM-5 (APA, 2014). In 2.3 komt de diagnostiek aan de orde. In 2.4 beschrijven we een aantal methoden en middelen die bij het diagnostice ren vaak worden gebruikt. Paragraaf 2.5 gaat over epidemiologie. We sluiten in 2.6 het hoofdstuk af met de tien belangrijkste punten. Definitie van classificatie Classificatie is een persoon (of een voorwerp of situatie) herkennen, er een naam aan geven, en indelen in een categorie. Dat is handig en nodig om de wereld overzichte lijk te houden en er daardoor grip op te krijgen. Classificeren doen we de hele dag door: dit is een jongen/meisje, brood/fruit/vlees, een stoel/tafel/theekopje, hier is het gezellig/onaangenaam/saai. Afhankelijk van waar we onze aandacht op richten, kijken, luisteren, proeven, ruiken en/of voelen we om personen, dingen en situaties in te delen. Classificeren en interpreteren zijn twee kanten van dezelfde medaille. Die interpretaties – Wanneer noemen we een meisje een vrouw? Als ze menstrueert, of als ze 18 jaar is? – zijn vaak cultuurgebonden. Dat geldt stukken minder voor planten, dieren en levenloos materiaal zoals stenen, dan voor het indelen van mensen en hun gedrag. In alle gevallen speelt voortschrijdend wetenschappelijk inzicht een belang rijke rol. Maar als het om mensen gaat, komen daar bovendien maatschappelijke, culturele en religieuze normen en persoonlijke opvattingen bij kijken. Wanneer is het drukke gedrag van een kind zo ernstig dat we moeten denken aan een stoornis zoals ADHD (zie hoofdstuk 11)? Wanneer is iemand onhandig in het sociaal contact, en wanneer neemt die onhandigheid de trekken aan van een stoornis als ASS (autismespectrumstoornis; zie hoofdstuk 8)? (Ontwikkelings)psychopathologie heeft als doel afwijkend of ‘vreemd’ gedrag goed in kaart te brengen: psychische stoornissen worden herkend, van elkaar onderscheiden en ingedeeld. Een classificatiesysteem kan dan helpen om niet alleen onderscheid te maken tussen (combinaties van) symptomen, maar ook verschillen en overeenkomsten te signaleren tussen kinderen met problemen. Met behulp van zo’n systeem kunnen hulpverleners beter begrijpen wat er met een kind aan de hand is en hoe ze het kunnen helpen. Op deze manier hebben artsen ontdekt dat koorts niet een ziekte op zichzelf is, maar vóórkomt bij allerlei soorten infectieziekten. Daardoor werd het mogelijk infectieziekten op een effectieve manier te bestrijden. Bij psychische aandoenin gen is dat ingewikkelder, omdat (1) daarvoor nog geen duidelijke biologische Classificatie 2.2.1

2.2

30