Hans Siepel, Frank Regtvoort, Gerald Morssinkhof en Floor de Ruiter - Congruente overheidscommunicatie

1  Typeringvandeoverheidencommunicatie

Dat de overheid op vele schaakborden tegelijkertijd actief is, heeft vooral temakenmet het feit dat achter het kernbegrip ‘overheid’ eenwaaier van organenenorganisatiesschuilgaat. Eenkleineopsommingvanorganisaties die allemaal tot de overheid behoren, illustreert dat de overheid een veel- koppige gedaante is. Ministeries, provincies, waterschappen, gemeenten, ZBO’s en agentschappen, veiligheidsregio’s, politie en brandweer, justitie, de rechterlijkemacht vormenmet elkaar datgenewatwedeoverheidnoe- men. Al dezeorganenhebben indeuitvoering vanhun takenmet elkaar te maken.Datmaakthetwerkenernietaltijdevengemakkelijkop, enevenmin efficiënter, ook omdat de belangen enwerkwijzen van elk van deze over- heidsorganenniet altijdgelijkoplopen.Het gaat er inhetopenbaarbestuur, ofwel binnende overheid, soms hard aan toe inde poging bepaalde belan- gengerealiseerd tekrijgen.   ‘Overheidsorganisaties voerenpublieke takenuit. Zehebbenwettelijkemonopolies (zoals paspoortenuitgeven) en zeoefenengelegitimeerdemachts- en zelfs geweldstakenuit (douane, belastingen, politie, leger). Daarmeeonderscheiden ze zichvan commerciëlebedrijven. Aan dachtsconcurrentie zou jeeenovereenkomst kunnennoemen,maar bedrijvenwordenvooral door economische concurrentiebeheerst. Voor eenduurzaamvoortbestaanvanorganisaties indemarktsector is efficiëntieeen crucialenorm. Voor overheidsorganisaties gaathet omde zorgvuldigheidbij hetuitvoerenvanhunpublieke taak: het gaat omde rechtvaardigeverdeling van schaarse zaken zoals recht, ruimte, veiligheidenvrijheid. Nietdewet vanvraagenaanbod is bepalend,maar dewettelijkeopdracht vaneendemocratischgelegitimeerdengecontroleerd bestuur. Eenbelangrijkonderscheid is verder dat bedrijvenvoor klantenwerkenenoverheden voor burgers. Eenklantrelatie is tebeëindigen, burger ben jealtijd. Nogeenmarkant verschil: bij bijvoorbeeldeengemeentemaaktdedemocratischgekozenpolitiekeoppositieookdeel uit vanhethoogstebestuursorgaan, degemeenteraad. Bedrijven zijnniet geneigdomopponenten op tenemen inhun raadvanbestuur’ (VanGisteren, 2011). Verschillendebelangen tegelijkertijd Een nieuwe snelweg zal agrarisch en stedelijk gebied doorsnijden. Vanuit diverseministeries zijn beleidsdirecties en uitvoeringsorganen betrokken. Daarnaast hebben provincies en ge meenten, opwier grondgebied de nieuweweg komt te liggen, ook hunwensen en ambities. Tussen alle betrokken overheidsorganisaties bestaan verschillen in opvattingen, wensen en doelen. Endat leidt tot onenigheidengedoe. De gemeenschappelijke opdracht vande verschillende overheidsorganen is omeensamenhangendsysteem instand tehoudenondankshetbestaanvan

26