Vaardig met vakinhoud - Dera, Gubbels,van der Loo & van Rijt

1.3 | Meertaligheid in het schoolvak Nederlands

Deel 1 Algemene ontwikkelingen

1.2.5 Is mijn meertaligheid minder waard dan de jouwe? Uit wat tot nu toe in dit hoofdstuk beschreven is, zou de lezer kunnen afleiden dat meertaligheid in algemene zin eerder als een last dan als een kans gezien wordt. Maar niets is minder waar; de opinie ten aanzien van meertaligheid kent duidelijk twee gezichten. Aan de ene kant wordt het leren van talen met een hoge status (zoals Engels, Chinees, Spaans) algemeen beschouwd als een verrijking; het leren van zul ke talen wordt dan ook al vanaf steeds jongere leeftijd gestimuleerd (bijvoorbeeld in de vorm van vroeg vreemdetalenonderwijs of tweetalig primair onderwijs). Aan de andere kant wordt het spreken van een thuistaal met een lagere status (zoals Turks, Pools, Limburgs) gezien als een tekortkoming of als belemmering voor schoolsuc ces (Agirdag, 2014). Vanuit taalkundig oogpunt is deze tweeledige opvatting volko men onterecht; alle talen zijn inherent gelijkwaardig en waardevol. De heersende paradoxale opvatting over meertaligheid is niets anders dan een weerspiegeling van politieke en economische machtsverhoudingen (Pulinx et al., 2017); aan de talen van dominante bevolkingsgroepen wordt meer waarde toegekend dan aan de talen van minderheden. Deze situatie kan schadelijk zijn, aangezien taal veel meer is dan een functioneel communicatiemiddel: alle talen die je spreekt, maken deel uit van je identiteit. Een taal verwijst naar de sociale groep(en) waartoe je behoort, en is een essentieel middel in cultuuroverdracht (Gielen & İşçi, 2015). Wanneer er negatief wordt aangekeken tegen een bepaalde taal of wanneer het belang van die taal ont kend of genegeerd wordt, kan dat negatieve effecten hebben op het welbevinden, de identiteitsontwikkeling en de leerprestaties van leerlingen die die taal spreken (Van Avermaet, 2015; Ramaut et al., 2012). 1.3 Meertaligheid in het schoolvak Nederlands Zoals we in paragraaf 1.1 toelichtten, laten we in het onderwijs belangrijke kansen liggen op het gebied van kwalificatie, persoonsvorming en socialisatie wanneer we vasthouden aan het huidige eentalige model. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer stemmen opgaan om meertaligheid een plek te geven in het curri culum, inclusief het curriculum van het schoolvak Nederlands (Meesterschapsteam Nederlands, 2021; Herder et al., 2021). Bovendien zouden we het schoolvak een inhoudelijke impuls kunnen geven door meertaligheid als onderwerp te integreren in het curriculum (Duarte, 2022). In het kader hierna geven we enkele voorbeelden van meertalige thema’s en activi teiten bij ieder van de inhoudelijke perspectieven (zie het inleidende hoofdstuk) die het Meesterschapsteam Nederlands (2018, 2021) geformuleerd heeft.

35