Vaardig met vakinhoud - Dera, Gubbels,van der Loo & van Rijt

1 Meertaligheid in de klas (Laat) alle talen tellen! Catherine van Beuningen & Daniela Polišenská De havo 3-leerlingen van Tom, docent Nederlands, houden deze maand presen taties over een boek dat zij hebben gelezen. Vandaag is Mira aan de beurt. Mira is op tienjarige leeftijd vanuit Roemenië naar Nederland verhuisd. Ze vindt het spannend om voor de klas te presenteren. Daarom heeft ze alles goed voorbereid en thuis met haar moeder geoefend. De presentatie gaat goed, haar klasgenoten zitten geboeid te luisteren. Na de presentatie vraagt Tom om feedback vanuit de klas. De leerlingen noemen een aantal tops en tips. En opeens roept Jasper: ‘Je moet opletten dat je de en het goed zegt. Anders word je niet serieus genomen, dat moet je echt leren!’ Tom ziet de teleurstelling op Mira’s gezicht en grijpt in: ‘Ja, Mira leert nu vijf jaar Nederlands en is heel goed op weg. En hoe weten jullie trouwens wanneer het lidwoord de of het moet zijn?’ Stilte. ‘Nou, dat weten we ge woon’, zegt Jasper. ‘Ja, precies’, antwoordt Tom, ‘en waarom zou dat zo zijn? Want in het Duits weten jullie dat niet zo gewoon en moeten jullie het net zo goed leren als Mira in het Nederlands. Laten we het in de volgende les samen hebben over hoe het leren van een taal verloopt.’ Nederland is (van oudsher) een meertalig land. Datzelfde geldt voor België. En een klas, zoals die van Tom, is een meertalige minisamenleving. In dit hoofdstuk be schrijven we welke uitdagingen en kansen deze meertalige realiteit met zich mee brengt voor het schoolvak Nederlands. In 1.1 lichten we eerst toe wat we onder ‘meertaligheid’ verstaan, hoe meertaligheid in het onderwijs zowel een gegeven als een doel is, en hoe er op dit moment in het onderwijs wordt omgegaan met andere talen en taalvariëteiten dan het Standaardnederlands. In 1.2 schetsen we vervolgens enkele discussies met betrekking tot meertaligheid die relevant zijn voor (toekom stige) leraren Nederlands. In 1.3, ten slotte, geven we enkele voorbeelden van hoe je binnen het schoolvak Nederlands op een kansrijke(re) manier kunt omgaan met alle talige bagage die je leerlingen meebrengen. 1.1 Het Nederlands en de andere talen Meer dan de helft van de wereldbevolking is meertalig (Grosjean, 2020). Meerta ligheid is daarmee eerder de regel dan een uitzondering. In Nederland is dat niet

Deel 1 Algemene ontwikkelingen

27