Praktische didactiek voor geïntegreerd zaakvakonderwijs_ De Bakker ea

2.5 • De praktijk van thematisch en projectmatig werken

2.5 De praktijk van thematisch en projectmatig werken

We beschreven al eerder dat scholen de laatste jaren steeds vaker kiezen voor een ge ïntegreerde zaakvakmethode. Deze methodes werken vaak met zogeheten thema’s , waarbinnen dan aandacht wordt besteed aan de verschillende zaakvakken. Het ge bruik van het woord ‘thema’ lijkt in de praktijk samen te hangen met de breedte van een onderwerp, en mogelijk ook met het vakoverstijgende karakter van het bijbe horende onderwijs. Bij thema’s als wonen, Egypte, Nederland waterland of voedsel komen relevante aspecten van de verschillende zaakvakken aan de orde. Soms zal een bepaald vak de ene keer nadrukkelijker naar voren komen dan een andere keer, afhankelijk van het thema. Ook los van methodes werken scholen thematisch , bij voorbeeld in het ontwikkelingsgericht onderwijs of op jenaplanscholen. Daarnaast bestaat de projectmatige aanpak om aan een thema te werken. De be grippen thematisch en projectmatig hebben binnen de onderwijspraktijk veel over eenkomsten, maar er zijn ook verschillen. We verhelderen hierna beide begrippen zoals ze in de onderwijspraktijk voorkomen en zoals we ze in dit boek hanteren. Thematisch onderwijs Er is geen eenduidige omschrijving van de term thematisch onderwijs in de litera tuur. In dit boek bedoelen we met thematisch onderwijs onderwijs waarbij leerlingen een bepaald onderwerp, dat aansluit bij hun belevingswereld, gaan onderzoeken. De keuze van een thema kan gemaakt worden door de leerlingen of door de leerkracht. In beide gevallen is de samenspraak over het onderwerp met de leerlin gen van belang. Het thema kan worden vormgegeven aan de hand van vragen en inbreng van de leerlingen. Soms wordt dat meer gestuurd door de leerkracht, omdat specifieke (vak)doelen moeten worden behaald. In veruit de meeste gevallen zal vanuit verschillende vakken een bijdrage aan het thema geleverd worden (bijvoorbeeld als je binnen het thema onbewoond eiland aandacht besteedt aan aardrijkskunde en natuur & techniek). Binnen een thema kun je echter ook aan één enkel vak werken (bijvoorbeeld het thema Anne Frank, waarbij je alleen bezig bent met geschiedenis). Leerlingen en leerkracht bepalen vervolgens samen subthema’s. De leerkracht houdt hierbij het overzicht, beoordeelt of er voldoende diepgang is en schat in of het thema vanuit diverse vakken benaderd kan worden (zie ook hoofdstuk 18). De samenspraak over het thema, de subthema’s en de onderwerpen waar de leerlingen meer over willen weten zorgt voor meer eigenaarschap bij de leerlingen, waardoor ze over het algemeen ook meer eigen verantwoordelijkheid zullen nemen voor hun eigen leerproces. De inhoud van het thema verbindt de verschillende ac tiviteiten met elkaar. Bij thematisch werken in deze zin wordt een beroep gedaan op de zelfstandigheid van leerlingen en kan ook gewerkt worden met vormen van onderzoekend en ontdekkend leren.

A Visies

35