Praktische didactiek voor geïntegreerd zaakvakonderwijs_ De Bakker ea

1 • Beredeneerd kiezen voor geïntegreerd zaakvakonderwijs

je helpt om gestructureerd verslag te leggen van een proefje of om de waarde van een bron te bepalen. Ten slotte bestaat er metacognitieve kennis . Dit is een vorm van kennis die je kunt zien als het effect van de voorgaande drie soorten. Feitenkennis over het begrip democratie is voorwaardelijk voor conceptuele kennis over de geschiedenis en wer king van democratie en stemrecht, wat vervolgens weer leidt tot procedurele ken nis over campagne voeren en verkiezingen. Metacognitieve kennis zou hierin het signaleren van schendingen van democratie en stemrecht kunnen zijn. Met andere woorden: metacognitieve kennis is het soort kennis waarbij leerlingen zelfsturend leren handelen aan de hand van feiten-, conceptuele en procedurele kennis. Door middel van geïntegreerd zaakvakonderwijs kunnen al deze soorten kennis worden ontwikkeld, maar daarbij is het belangrijk om geen enkele van deze vier soorten over te slaan. Feitenkennis is immers nodig om tot conceptuele, procedurele en metacognitieve kennis te komen. Kortom: of zaakvakonderwijs nu geïntegreerd wordt aangeboden of niet, het kan niet zonder een stevige basis van feitenkennis. Zonder kennis van schaken kun je immers niet op een strategische manier het spel spelen, andermans strategie doorzien of hier je eigen strategie op aanpassen. Hoeveel vakken ga je inzetten tijdens een vakgeïntegreerde les of een vakgeïntegreerd project? Dat hangt helemaal van je doelen af. Zaakvakintegratie is niet de heilige graal; extreem geïntegreerd werken is niet per definitie beter dan minder geïntegreerd wer ken. Er zijn goede redenen om extreem geïntegreerd dan wel minder geïntegreerd onderwijs aan te bieden. In figuur 1.1 geven we een beeld van die redenen. Het is belangrijk om bij het ontwerpen van geïntegreerd onderwijs in het achter hoofd te houden met welk doel je kiest voor een meer of minder geïntegreerde benadering. Hier geldt: less is more. Wanneer je zo veel mogelijk vakken probeert te betrekken bij een project of les(sensreeks), loop je het risico dat je veel vakken slechts zijdelings en/of oppervlakkig behandelt. Zoek naar een combinatie van vakken die het beste past bij het thema dat je voor ogen hebt en waak ervoor om andere zaakvakken er ‘aan de haren bij te slepen’. Daardoor kan het gebeuren dat niet alle vakken evenredig vertegenwoordigd worden in een project, maar dat is niet erg. Kies er in dat geval voor om een volgend thema zo goed mogelijk te laten aansluiten bij het vak dat in de vorige lessenreeks minder aan de orde is gekomen. Zo bewaak je als leerkracht het evenwicht in het aanbod van de zaakvakken en voorkom je dat integreren tot het minimaliseren van een bepaald vakgebied leidt.

1.3 Less is more

22