Petra Poelmans en Olav Severijnen - De APA-richtlijnen

1  Goed onderzoek goed doen

1.7 Wanneer heb je voldoende bronnen?

Op welke manier je ook op zoek gaat naar bronnen, je zult in veel gevallen geconfronteerd worden met een enorm aanbod van boeken, artikelen, enzo- voort. Hoe bepaal je nu of je voldoende bronnen hebt om een goed onder- bouwd stuk te schrijven? Wanneer kun je het idee loslaten dat je een deel van het beschikbare onderzoek over het hoofd ziet? We raden je aan om dat te bepalen op de volgende manier: ■ Bekijk de bibliografie van het meest recente artikel dat je gevonden hebt. ■ Schrap uit die bibliografie alle publicaties die je al gelezen hebt. ■ Schrap ook de algemenere bronnen (bijvoorbeeld een handboek of een encyclopedie). ■ Bekijk de bronnen die nog over zijn, deze vormen wellicht nog een nut- tige aanvulling voor je eigen onderzoek. Wanneer je bovenstaande stappen volgt, zul je ongeveer tachtig procent van de relevante recente literatuur in beeld hebben. Dat is in de meeste gevallen voldoende om een gefundeerd stuk te schrijven. Belangrijk is uiteraard wel dat je start vanuit een recente publicatie. Om te voorkomen dat je een in- valshoek of een andere opvatting dan die van de auteur mist, is het overigens goed om ook werk te lezen van onderzoekers die niet in de bibliografie van het artikel voorkomen. Samenvattend kunnen we zeggen dat een eerste stap in het zoekproces naar geschikte literatuur het bepalen van een voorlopige vraagstelling is. Op basis van die vraagstelling stel je een zoekplan op met relevante zoektermen. Het zoekplan helpt je een (eerste) selectie te maken in het overweldigende aan- bod van literatuur. Al lezend en zoekend pas je je vraagstelling en daarmee ook je zoekplan aan. Je vraagstelling wordt steeds concreter. Een volgende stap is het selecteren van de geschikte literatuur, waarbij je let op relevantie, actualiteit en betrouwbaarheid. Wanneer je de geselecteerde literatuur gaat lezen, doe je dat met beleid: een tijdschriftartikel en een artikel uit een bundel lees je volledig, een boek lees je niet van kaft tot kaft. Uit een boek selecteer je de relevante hoofdstuk- ken of passages, waarbij het belangrijk is de grote lijn van het boek in de ga- ten te houden. Ten slotte nog een gouden tip. Tijdens het lezen zul je allerlei nuttige infor- matie tegenkomen: citaten, relevante verwijzingen, observaties en dergelijke. Maak er een gewoonte van om die meteen te verzamelen en goed te documen- teren waar je ze gevonden hebt. Niets is frustrerender dan het gevoel dat je ergens iets gelezen hebt, maar niet meer kunt achterhalen waar ook alweer…

26