Jongeren met psychische problemen op weg naar een opleiding - Lies Korevaar, Jacomijn Hofstra

1 • Introductie

1.3.3

Belemmeringen in de sociale omgeving Het gebrek aan sociale ondersteuning op financieel, praktisch en emotioneel vlak van familie en professionals in de ggz wordt gezien als de grootste belem mering in de sociale omgeving van de toekomstige student bij het kiezen van een opleiding. Zoals een deelnemer aan de focusgroep het stelt: Het geloof van de mensen om je heen is belangrijk. Het sociale netwerk heeft invloed op het keuzeproces. Kan ik dit? Ben ik er klaar voor? Waar ben ik in het proces? De sociale omgeving kan het zelfvertrouwen van de toekomstige student po sitief of negatief beïnvloeden – en zelfvertrouwen is nodig om uiteindelijk een studie te kiezen. In meerdere landen werd ook gemeld dat ouders de toekomsti ge student soms ontmoedigen omdat ze hun kind onder- of overschatten. Een twijfelende en beschermende houding van familieleden vormt een derde belem mering. In de meeste gevallen gaat het om subtiele beïnvloeding van familiele den op de jongere. Jongeren worden door familie, vrienden en hulpverleners vaak ontmoedigd om een opleiding te volgen. Deze negatieve boodschappen, zeker in combinatie met andere belemmerin gen, zorgen voor twijfel en kunnen leiden tot het nooit beginnen of het voor tijdig beëindigen van een opleiding. Andersom komt het ook voor dat familie grote druk uitoefent op de jongere om aan een opleiding te beginnen, voordat zij daar zelf aan toe is. Dit kan later dan weer tot vroegtijdige beëindiging van de opleiding leiden. Behandelaars in de geestelijke gezondheidszorg richten zich soms te veel op me dische behandeling en minder op de maatschappelijke deelname van hun cliënt. Een vrij schokkende factor die werd genoemd in Noorwegen en Nederland is de stigmatisering door professionals in de gezondheidszorg; toekomstige stu denten ervaren dit als een belemmering bij het kiezen van een studie. Een aan tal van deze studenten antwoordde dat hun psycholoog of psychiater studeren nadrukkelijk afraadde (‘Wacht maar met studeren tot je genoeg hersteld bent’). In Tsjechië noemden de experts het gebrek aan samenwerking tussen verschil lende diensten als een belangrijke belemmering. Onderwijsdiensten en medische en sociale diensten werken niet samen bij de behandeling van individuele zaken. Opvallend genoeg werden niet veel factoren in de sociale omgeving als belem meringen bij het verkrijgen van een opleiding genoemd. Toekomstige studen ten noemden in deze fase de angst om ‘als lastig’ gestigmatiseerd/bestempeld te Ze beseften niet dat het juist het studeren was waardoor ik beter werd.

24

Korevaar_jongeren-met-psychische-problemen_2e-import.indd 24

17/06/2024 15:38