John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

4 Mensen met psychische aandoeningen

Herstelondersteunende zorg Vooral in de langdurende zorg hebben ggz-cliënten – al dan niet in samenwerking met professionals – in de afgelopen jaren initiatieven ontwikkeld die zijn geïnspireerd door deze visie op herstel. De betekenis en omvang van deze initiatieven hebben ertoe geleid dat steeds meer ggz-instellingen zich presenteren met een hulpverleningsaanbod dat ‘herstelondersteunend’ is. Herstelondersteunende zorg betreft zowel de structuur en de cultuur van de zorgor- ganisaties als hun programma’s en diensten. Inspirerende visies en praktijken nemen niet weg dat er op dit terrein nog veel werk verricht moet worden om een algemeen aanvaarde standaard te ontwikkelen. Het Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz, een samenwerkings- verband waarbinnen patiënten en naasten, zorgprofessionals, zorgaanbieders en zorgver- zekeraars samenwerken in hun streven naar goede, toegankelijke en betaalbare geestelijke gezondheidszorg, werkt aan een generieke module voor herstelondersteunende zorg bin- nen en buiten de ggz die naar verwachting in het najaar van 2017 beschikbaar komt. Een recente ontwikkeling is de opkomst van regionale herstelacademies. Deze herstel­ academies ( recovery colleges ) behelzen een educatieve benadering van ondersteuning bij herstel en re-integratie en zijn cliëntgestuurd. Mensen uit de doelgroep zien deze colle- ges als een belangrijk middel om de competenties te ontwikkelen die nodig zijn in hun streven naar volwaardig burgerschap. Zo’n cliëntgestuurde voorziening biedt onder an- dere plaats aan herstelgroepen, cursussen ervaringsdeskundigheid, antistigma-activitei- ten en cliëntgestuurde rehabilitatie. Herstelacademies maken als voorziening onderdeel uit van het totale ondersteuningsaanbod in de regio (Kenniscentrum Phrenos, 2014b). Ervaringsdeskundigheid De inzet van ervaringsdeskundige professionals maakt een essentieel onderdeel uit van herstelondersteunende zorg. Ervaringsdeskundigen zijn in allerlei verschillende praktijk- situaties werkzaam en de context kan enorm verschillen. Zij kunnen werkzaam zijn in cliëntgestuurde organisaties maar ook in reguliere organisaties in de ggz, verslavingszorg of welzijnsorganisaties. De inzet van ervaringsdeskundigheid is onlosmakelijk verbonden aan herstel voor mensen met psychische aandoeningen. De kern van ervaringsdeskundigheid bestaat uit het vermogen om op grond van de eigen herstelervaring voor anderen ruimte te maken voor herstel door: 1 de eigen ervaringen met een ontwrichtende aandoening en het te boven komen ervan (herstel) in wederkerigheid in te zetten om anderen te ondersteunen bij het vinden van ruimte voor hun persoonlijk herstelproces. De inbreng van de persoonlijke dimensies van herstel onderscheidt een ervaringsdeskundige van reguliere hulpverlenende disciplines; 2 de eigen ervaringen van stigmatisering en empowerment in te zetten om een her- stelondersteunende (maatschappelijke) omgeving en herstelondersteunende zorg te bevorderen.

92