John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

2.3 Werken met de doelgroep in de praktijk

De systeembenadering plaatst het probleem of het probleemgedrag van het individuele gezinslid in de context van het gezinsklimaat en plaatst het gezin in de bredere context van familie, werk en woning, buurt en cultuur. De vraag ‘Wat is er aan de hand met dit kind waardoor het zo’n gedrag vertoont?’ vervang je daarmee door de vraag ‘Wat is er aan de hand met dit gezin waardoor het kind zo’n gedrag is gaan vertonen?’. Bij de behandeling van de problemen van het kind wordt dan het hele gezin betrok- ken, en soms ook de omgeving van het gezin (familieleden, buren, vrienden). Gezamen- lijk wordt gezocht naar de oorzaak van de problemen en naar een oplossing daarvoor. Er worden gezinstekeningen gemaakt, er wordt gewerkt met ‘circulaire vragen’, die gezins- leden helpen om zich in anderen in te leven: ‘Als ik aan uw man zou vragen wie hier in huis de baas is, wie denkt u dan dat hij zou aanwijzen?’ De systeemtherapeut is daarbij ‘meervoudig partijdig’: hij kiest geen partij voor het ene gezinslid tegen het andere, hij probeert voor alle partijen begrip te hebben en helpt de gezinsleden daarmee om ook voor elkaar begrip te hebben – zonder overigens het ongewenste gedrag van het ene gezinslid goed te praten of goed te keuren. Een mooi voorbeeld van een systeemgerichte benadering is Multifocus, een aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling die is ontwikkeld door de Mutsaersstichting in Venlo (Goedhart en Choy, 2011). De rol van sociaal werkers Sociaal werkers kunnen in de preventie van jeugdproblemen en in de jeugdhulp op di- verse plekken aan de slag. In het preventief jeugdbeleid zijn sociaal werkers bijvoorbeeld werkzaam als buurt- coach of jongerenwerker bij het club- en buurthuis of als sociaal werker bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. Zij kunnen ook deel uitmaken van het sociaal wijkteam, bijvoor- beeld vanuit het algemeen maatschappelijk werk. Dat zijn in het algemeen generalisti- sche functies, waarin de sociaal werker met een brede blik te werk gaat. In de tweedelijns jeugdhulp kunnen sociaal werkers op tal van plekken en in zeer uiteenlopende functies werkzaam zijn. Zij kunnen bijvoorbeeld als groepsopvoeder in kinderhuizen aan de slag. Maar zij kunnen ook – na verdere scholing en training – be- trokken worden bij specialistische vormen van gezins- of groepstherapie voor kinderen. Bij veel jeugdhulpinstellingen werken sociaal werkers ‘aan de voordeur’: zij doen de intake en maken een eerste beoordeling van de problematiek en van de gewenste aanpak (zie het dagboek van Karen, aan het begin van dit hoofdstuk). Welke aanpak uiteindelijk gekozen wordt, is in toenemende mate het resultaat van samenspel tussen sociaal wer- ker, ouders en, zo mogelijk, kinderen. 2.3.2 Jeugdbescherming en reclassering Iedereen die zich zorgen maakt over de opvoedingssituatie, ontwikkeling of veiligheid van een kind kan sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 een melding doen bij het Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK, ook wel Veilig

47