John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

2 Kinderen, jongeren en hun ouders

2.3.1 Drie gebieden van jeugdhulpverlening

1 Preventie Sommige problemen in een kinderleven zijn onvermijdelijk. Als je geboren bent met een beperkte intelligentie, ontstaan er – vroeger of later – moeilijkheden met leren. Maar is het ook echt onvermijdelijk dat er elk jaar meer dan honderdduizend kinde- ren worden mishandeld of misbruikt, met alle traumatiserende gevolgen van dien? We kunnen waarschijnlijk veel meer leed en problematiek voorkomen dan we ons realiseren. Maar daar moeten we dan wel een plan voor hebben, een professioneel plan: preventief jeugdbeleid. Met preventie wordt in dit verband bedoeld: alles wat bijdraagt of kan bijdra- gen aan het voorkomen van opvoed- en opgroeiproblemen, aan het vergroten van de draagkracht. We hebben het dan bijvoorbeeld over allerlei vormen van opvoe- dingsondersteuning voor ouders, maar ook gezondheidszorg, goed onderwijs, sport en kwalitatief goede vrijetijdsvoorzieningen voor kinderen en jongeren kunnen bij- dragen aan vergroting van de draagkracht en vermindering van de draaglast. Preventie kent veel vormen en werkvormen. Een ervan is (preventieve) opvoed- steun. Zo hebben veel gemeenten een vast aanbod aan oudercursussen. Sinds een aantal jaren zijn er bijvoorbeeld oudercursussen onder de titel ‘Opvoeden & Zo’, waarin ouders aan de hand van gefilmde voorbeelden ontdekken wat effectief op- voedingsgedrag is en wat niet. Zo zijn er ook ‘Triple-P oudercursussen’, waarin ouders ervaren wat een positieve opvoedstijl is en wat het effect van bijvoorbeeld compli- mentjes en het belonen van gewenst gedrag is op kinderen en hun gedrag. En op de sfeer in huis! Daarnaast zijn er al sinds langere tijd Gordoncursussen, genoemd naar de Amerikaanse kinderpsycholoog Thomas Gordon. Daarin leren ouders effectieve vormen van communicatie, zoals duidelijk zijn, luisteren naar kinderen en conflicten met kinderen oplossen op een manier die voor ouders én kinderen bevredigend is. Preventie is onder meer van belang om daarmee de druk op duurdere, specia- listische hulp te verminderen. Preventie is niet iets vrijblijvends. De verantwoordelijk- heid van rijk en gemeenten om bijvoorbeeld problemen als kindermishandeling te voorkomen en aan te pakken vloeit voort uit wetgeving en internationale verplich- tingen. Zo heeft Nederland in het Burgerlijk Wetboek vastgelegd dat kinderen recht hebben op een geweldloze opvoeding (deel I, art. 247). Artikel 19 van het Internati- onaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind legt overheden op om maatregelen te treffen tegen mishandeling van kinderen. Die maatregelen mogen niet op zichzelf staan maar moeten op elkaar zijn afgestemd. Een samenhangende aanpak is een in- tegrale aanpak waarin met name de volgende ‘sporen’ te onderscheiden zijn (Her- manns, 2008): ą ą Algemene preventie, gericht op een zeer brede doelgroep waarbij het probleem zich zou kunnen voordoen (eigenlijk de gehele bevolking) met activiteiten als voorlichting en educatie;

42