John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

2.2 Jeugd in beeld: omschrijving van de doelgroep

Sommige deskundigen gebruiken in dit verband de termen draaglast en draagkracht. ‘Draaglast’ is alles waar een kind of een ouder voor komt te staan, alles waar je ‘moeten’ voor kunt zetten: kinderen moeten zich ontwikkelen, zij moeten presteren op school, ouders moeten opvoeden, zij moeten – ondanks hun eigen sores – het goede voorbeeld geven. Daar staat ‘draagkracht’ tegenover: met draagkracht worden vaardigheden en competenties bedoeld waarover kind en ouder beschikken. Die draagkracht kan worden vergroot door sociale steun, steun uit de directe omgeving. Krijsen en gillen Boodschappen doen is voor Miriam geen pretje meer. Zodra ze met Joram (3) de super- markt binnenkomt, begint die te zeuren om snoep. En als hij het niet onmiddellijk krijgt, gaat hij krijsen, gillen en met zijn voetjes stampen. Soms gaat hij op de grond liggen en huilt dan de hele supermarkt bij elkaar. Miriam is bang dat andere klanten denken dat zij haar kind mishandelt. Ze heeft alles al geprobeerd: ze heeft geprobeerd het te negeren, ze heeft Joram streng toegesproken en duidelijk verboden om te gaan krijsen en gillen, ze heeft het hem thuis op de bank allemaal rustig uitgelegd. Maar niets lijkt te helpen. Sterker nog: het lijkt juist erger te worden. Er kunnen problemen ontstaan met het opgroeien of opvoeden. Ouders zijn niet alle- maal even bedreven in het opvoeden van kinderen en slaan weleens de plank mis. Soms is de oorzaak onwetendheid en helpt goede voorlichting, bijvoorbeeld in de vorm van een oudercursus, of een andere vorm van opvoedingsondersteuning; soms maken kinde- ren – door hun gedrag – het voor hun ouders ook wel erg moeilijk. Maar ouders kunnen er ook zelf een potje van maken, door hun kinderen te verwennen, te verwaarlozen, te mishandelen of seksueel te misbruiken. En ouders kunnen in zodanige stresssituaties ver- keren dat het opvoeden er simpelweg bij inschiet. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er sprake is van extreme armoede of als een gezin moet vluchten voor oorlog en geweld. Daarnaast kunnen er op school problemen ontstaan, die al dan niet direct samen- hangen met de problemen rond opvoeden en opgroeien. Sommige kinderen hebben van meet af aan moeite om mee te komen op school en hebben extra ondersteuning bij het leerproces nodig. Dat is bijvoorbeeld het geval bij kinderen met een leesprobleem of aandachtstoornis, of bij kinderen met een verstandelijke beperking. Anderen doen het het ene moment nog goed op school, maar het volgende moment gaat het helemaal mis. In dat laatste geval gaan er bij de leerkrachten alarmbellen rinkelen en moet er zorg- vuldig worden nagegaan wat er in de situatie van het kind, thuis of op school of elders, is veranderd en welke vorm van hulp voor het kind en/of de ouders eventueel nodig is. Kinderen kunnen zodanig in hun ontwikkeling en zelfs in hun bestaan worden be- dreigd dat het niet langer verantwoord is om het kind thuis te laten opgroeien. Dat is on- der meer het geval als een kind thuis ernstig wordt mishandeld of als de ouders werkelijk incompetent zijn en geen stabiele gezinssituatie kunnen creëren. In zo’n geval moet het kind extra beschermd worden en moet een situatie worden gecreëerd waarin het kind

39