John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

10 Vluchtelingen

Als de asielaanvraag wordt afgewezen, heeft de asielzoeker de mogelijkheid tegen de afwijzing in bezwaar en daarna in beroep te gaan. Soms kiest de asielzoeker – en de ad- vocaat die zijn zaak behartigt – ervoor om nog verder te procederen en naar de hoogste Nederlandse rechter, de Raad van State, te gaan, of naar het Europees Hof. Nadat de asiel- procedure in de beroepsfase is afgewezen stoppen de voorzieningen. Dit houdt in dat de asielzoeker het asielzoekerscentrum moet verlaten en mee moet werken aan vertrek naar het land van herkomst. Niet alle asielzoekers zijn het hiermee eens, soms vrezen ze toch voor hun veiligheid of gezondheid in het land van herkomst, of werkt hun ambassa- de niet (meteen) mee om aan de benodigde papieren te komen om terug te keren. Wan- neer de asielzoeker uitgeprocedeerd is wordt hij illegaal genoemd. Vanwege de associatie met criminaliteit bij het woord ‘illegaal’ spreken sociaal werkers en belangenbehartigers liever van ‘ongedocumenteerd’. Niet alle ongedocumenteerden hebben in het verleden asiel aangevraagd. Officieel is iedereen die langer dan drie maanden in Nederland blijft zonder geldig visum ongedocu- menteerd. Hierbij kun je denken aan arbeidsmigranten, slachtoffers van mensenhandel die (nog) geen aangifte hebben gedaan of mensen die zich bij hun familie hebben ge- voegd terwijl ze geen recht op een verblijfsvergunning hebben. Hoewel de meeste ongedocumenteerden officieel Nederland moeten verlaten en het risico kunnen lopen om opgepakt te worden en in vreemdelingendetentie te worden gezet, is het voor sociaal werkers en andere hulpverleners altijd toegestaan hen in nood bij te staan en te helpen. Ook moet er toegang blijven tot medisch noodzakelijke zorg, zoals die van de huisarts. Bij ongedocumenteerden heerst vaak angst voor uitzetting, die hen belemmert in het zoeken van medische en sociale hulp. Dat maakt hen kwetsbaar en zorgt ervoor dat ze hulp zoeken als de situatie erg nijpend is of het zelfs al te laat is. In grote en vaak ook in middelgrote steden zijn er organisaties die de belangen van onge- documenteerden behartigen en hun hulp bieden. Als sociaal werker kun je deze organi- saties om advies vragen bij een hulpvraag van een ongedocumenteerde cliënt.

214