John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

8 Chronisch zieken en mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking

Het gaat vooral om aandacht van professionals voor maatwerk en persoonlijke wensen van patiënten. Belangrijke instrumenten daarvoor zijn het Individueel Zorgplan (IZP) en in de maatschappelijke ondersteuning en de langdurige zorg de cliëntondersteuning. Daarnaast komt er steeds meer belangstelling voor de kennis en expertise die bij mensen met een chronische ziekte of beperking zelf aanwezig is. Ervaringsdeskundigen en lotge- noten zijn in de zorg voor cliënten een belangrijke kennisbron en steun. Deze drie zaken bespreken we hierna. Individueel Zorgplan Het Individueel Zorgplan (IZP) is de leidraad voor het zorgproces. Het omvat een om- schrijving van de taak- en verantwoordelijkheidsverdeling tussen de patiënt, de centrale zorgverlener en overige hulpverleners. Het beperkt zich niet tot het gezondheidsdomein maar strekt zich ook uit naar het sociale domein, zoals welzijnswerk en ondersteuning op wijkniveau. Zorgbehoeften en sociale behoeften (bijvoorbeeld vermindering van eenzaamheid) liggen in elkaars verlengde, juist omdat het persoonlijke perspectief van de chronisch zieke het uitgangspunt vormt. In de langdurige zorg en de ggz is het IZP verplicht, maar ook in de huisartsenzorg en bij sociale wijkteams wordt dit instrument veel gebruikt. In de context van het werken als sociaal werker in de wijk is het van groot belang om inzicht te krijgen in: Ý Ý de woonsituatie, het werk en de sociale omgeving van de cliënt; Ý Ý diens prioriteiten wat betreft kwaliteit van leven; Cliëntondersteuning Het recht op cliëntondersteuning is vastgelegd in de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Onafhankelijke cliëntondersteuning is een belangrijk recht bij het opstellen van een Individueel Zorgplan, maar ook bij het keukentafelge- sprek waarin het recht op ondersteuning wordt vastgelegd. Als cliëntondersteuner dien je ervoor te zorgen dat de persoonlijke wensen en de ondersteuningsbehoeften van de chronisch zieke of gehandicapte goed voor het voetlicht komen en dat de noodzakelijke informatie tijdig beschikbaar is. Daarnaast is het noodzakelijk de cliënt te ondersteunen bij de eigen regie. Hij moet zelf de juiste vaardigheden hiervoor verwerven en inzicht krijgen in zijn eigen mogelijkheden en beperkingen. De sociaal werker moet daarbij wel rekening houden met het feit dat niet veel cliënten in staat zijn zelf de ondersteuning te organiseren. Slechts 10 procent van de mensen die ondersteuning hebben via de Wmo, geeft aan op eigen kracht die ondersteuning te organiseren (Klerk et al., 2015). De rol van de mantelzorger(s) is hierbij natuurlijk ook belangrijk. Ý Ý zijn zelfredzaamheid en participatie; Ý Ý zijn ervaren klachten en beperkingen.

182