John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

7 Justitiabelen

bij gedragsverandering. Aanknopingspunten bij deze gesprekken zijn de twijfels van een cliënt over veranderingen: ‘Ik wil wel, maar wat kost dat me en wat levert het me op?’ De hulpverlener komt vooral niet zélf met oplossingen, maar bespreekt met de cliënt de voor- en nadelen en het belang van verschillende alternatieven. Niet elke ex-gedetineerde komt in aanmerking voor nazorg. Alleen wanneer inge- schat wordt dat er kans is op recidive, kan de reclassering worden ingeschakeld voor controle en begeleiding. Reclasseringsinstellingen werken, afhankelijk van de situatie, samen met veel verschil- lende partijen in de justitiële en bestuurlijke hoek en de zorgsector. In toenemende mate worden ook vrijwilligers ingezet bij de begeleiding van (ex-)delinquenten. Een voorbeeld hiervan is COSA. COSA: begeleiding van zedendaders in de samenleving De terugkeer van zedendaders naar de samenleving is een gevoelige kwestie, die veel aandacht krijgt in de media. Mogen en kunnen zedendaders wel terugkeren in de sa- menleving? Levert dat niet te veel gevaar op? Sinds enkele jaren loopt er een project in Nederland, COSA, voluit Circles of Support and Accountability, dat zich richt op maatschappelijke re-integratie van zedendaders na een straf en tegelijkertijd op verhoging van de veiligheid in de samenleving. Binnen COSA werken vrijwilligers en reclasseringsmedewerkers samen bij de bege- leiding van zedendaders die gemotiveerd zijn om te werken aan een delictvrije toekomst. Vrijwilligers ondersteunen de zedendader op een ‘nabije’ manier bij de re-integratie, waardoor deze een nieuwe kans krijgt op een aanvaardbaar leven. Op de achtergrond waken beroepskrachten over het begeleidingsproces. De COSA-benadering is afkomstig uit Canada, bestaat sinds 2009 in Nederland en inmiddels hebben vrijwilligersgroepen al meer dan 75 begeleidingen gerealiseerd. Het project wordt landelijk aangestuurd en is op lokaal niveau ingebed in de eerdergenoem- de Veiligheidshuizen. Longstay binnen het tbs-regime Soms blijkt na een aantal jaren tbs dat terugkeer naar de samenleving voor een gedeti- neerde niet haalbaar is, bijvoorbeeld omdat de behandeling niet voldoende perspectief op verbetering biedt of omdat de persoon in kwestie niet wil of kan meewerken. Dan kan de tbs’er na onderzoek worden overgeplaatst naar een ‘longstay-afdeling’, een volledig beveiligde afdeling voor langdurig verblijf. Hier wordt niet meer intensief behandeld. Wel krijgt de bewoner de benodigde medische en psychische zorg, waarbij een zo hoog mo- gelijke kwaliteit van leven wordt nagestreefd, ondanks de beperkende omstandigheden. Het werk op een longstay-afdeling vraagt veel van de sociaal werker (sociotherapeut, forensisch medewerker). Immers, je hebt te maken met mensen die misschien wel de rest van hun leven opgesloten blijven; die nooit meer de vrijheid van een ‘gewoon’ leven in de samenleving zullen proeven. Voor sommige bewoners is dit een opluchting: zij er-

162