John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

6.4 Werken in de dak- en thuislozenzorg

werkplaatsen of buitenprojecten. Voor de een is en blijft het dagbesteding, voor de an- der is het een onderdeel van een re-integratietraject naar werk.

Bemoeizorg en outreachende hulpverlening In de grote steden zijn er hulpverleners die op eigen initiatief of naar aanleiding van meldingen zelf op (potentiële) cliënten afgaan. Het bekendst zijn de bemoeizorgteams. Dit zijn bijna altijd teams die samengesteld zijn uit medewerkers uit de psychiatrie en de verslavingszorg en hbo-werkers uit de maatschappelijke opvang. Zij zoeken de ‘verkom- merden en verloederden’ of ‘zorgwekkende zorgmijders’ op en proberen hen naar de hulpverlening te ‘verleiden’. Zij komen in actie na een melding van burgers, politie of in- stellingen. Andere voorbeelden zijn straatwerkers die op straat contact maken met dak- lozen, eventueel eten en dekens uitdelen en vertrouwen proberen te winnen. Zo haalt het Leger des Heils mensen van de straat in strenge vorstperiodes. Andere voorbeelden zijn soepbussen, punten waar brood uitgedeeld wordt en informatiebussen. Soms wordt samengewerkt met ex-daklozen om de drempel voor de doelgroep te verlagen. Ervaringsdeskundigen Ex-daklozen die hun ervaringen inzetten om andere daklozen te ondersteunen zijn niet nieuw in de maatschappelijke opvang. Een aansprekend voorbeeld is de al langer be- staande Nacht Opvang In Zelfbeheer (NOIZ) in Utrecht. Deze opvangvoorziening is voortgekomen uit de krakersbeweging uit de jaren tachtig van de vorige eeuw en diende ter inspiratie van diverse projecten van daklozen in zelfbeheer. Zo is in 2008 JES (Je Eigen Stek) geopend in Amsterdam, een woonvoorziening die gerund wordt door daklozen. Nijmegen heeft de Stichting Straatmensen: dak- en thuislozen zetten zich in om hun lotgenoten op straat op te zoeken en ze een maaltijd en ondersteuning aan te bieden. In andere projecten zetten ex-daklozen hun ervaringsdeskundigheid in. Zo zijn in sommi- ge steden straatadvocaten actief: geen juristen, maar ex-cliënten die als geen ander het leven op straat kennen en deze kennis inzetten om als belangenbehartiger van dak- en thuislozen op te treden en hen te helpen de weg te vinden in de wirwar van regelingen en hulpmogelijkheden. Voorlichtingsprojecten waarin dak- en thuislozen informatie ge- ven over het leven op straat aan professionals en andere belangstellenden zijn een ander voorbeeld. Onder invloed van het krachtgericht werken worden ervaringswerkers steeds vaker toegevoegd aan teams. Ook zie je cliëntenbelangenbureaus ontstaan waar ervaringswer- kers cliënten adviseren en trainingen als ‘Herstellen doe je zelf’ aanbieden. Dit is een als effectief erkende training waarin opgeleide ervaringsdeskundige trainers cliënten helpen met hun herstel.

139