John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

5 Verslaafden

5.4 Het biopsychosociale model: vicieuze cirkels Als je eenmaal verslaafd bent, kom je er niet snel en gemakkelijk vanaf. Dat komt doordat de verslaving door het voortdurende gebruik zichzelf voedt en versterkt, een vicieuze cir- kel. Deze vicieuze cirkel is in 1976 al beschreven door de Groningse psychiater Kuno van Dijk. Hij onderscheidde er vier. De cirkels grijpen in elkaar en draaien uiteindelijk allemaal om het verslavende middel. Inmiddels is het model uitgewerkt in het ‘biopsychosociaal model’ (Engel, 1980): zowel psychologische, lichamelijke als sociale factoren houden een verslaving in stand. Hierna zie je de cirkels van Van Dijk.

Farmacologisch/ Lichamelijk

Psychisch

DRUG

Cerebraal

Sociaal

Figuur 5.1 De vicieuze cirkels volgens prof. Van Dijk

1 De farmacologische vicieuze cirkel Het lichaam van de gebruiker past zich aan de dagelijkse hoeveelheden alcohol of drugs aan. Hij ontwikkelt tolerantie en krijgt bij minderen of stoppen ontwennings- verschijnselen. De ontwenningsverschijnselen zijn redenen om weer te gaan gebrui- ken. En zo verder.

114