Handboek Doeltaaldidactiek - Sebastiaan Dönszelmann

Inleiding: doeltaal-leertaal en taalverwerving

kunnen verhouden tot een leerzaam gebruik van de doeltaal door de docent. Als we immers (bijvoorbeeld) vaststellen dat productieactiviteit (pushed out put) voorwaardelijk is voor het taalleerproces en dat leeractiviteiten zoals ac tief afkijken, experimenteren en reflecteren nodig zijn voor alle leerprocessen, waarom zou dat dan niet gelden voor het leren van taal uit doeltaalinteractie? Willen we dus dat doeltaalinteractie het taalleerproces bevordert, dan zullen de beschreven didactische ingrepen onderdeel moeten worden van ons doeltaal gebruik. Zo ontstaat een doeltaaldidactiek, het onderwerp van dit handboek.

Actief observeren en ervaren

Herhaling

Re ecteren

Experimenteren

(Theoretisch) conceptualiseren

Motivatie Autonomie Competentie Relatie

Feedback Feedback Feed up Feed forward

Figuur 4 Essentiële leeractiviteiten voor een compleet leerproces, ondersteund door herha ling, leermotivatie en feedback

Doeltaal-leertaal, het onderzoek De doeltaaldidactiek waar de vorige paragraaf mee afsloot, heet in dit boek doeltaal-leertaal . Deze didactiek komt voort uit het promotieonderzoek Doeltaal-Leertaal; didactiek, professionalisering en leereffecten (Dönszel mann, 2019). In deze laatste paragraaf wordt het onderzoek kort samengevat. Aanleiding van het doeltaal-leertaalonderzoek was de simpele vraag of het zin heeft wanneer docenten de doeltaal toepassen tijdens de vreemdetalen lessen in regulier voortgezet onderwijs. We hebben het dan over enkele uren Duits, Frans, Spaans of Engels per week. Levert doeltaalgebruik in die context taalleerrendement op? Voordat die vraag beantwoord kon worden, dienden zich eerst twee andere kwesties aan: wat is dan eigenlijk (leerzaam) doeltaal gebruik? En: en als we eenmaal weten wat leerzaam doeltaalgebruik is – doel taaldidactiek – is het dan voor docenten mogelijk om zo’n didactiek werkelijk duurzaam te leren uitvoeren?

27