Interprofessioneel samenwerken in zorg, welzijn en onderwijs - Yvonne van Zaalen, Stijn Deckers, Hans Schuman

Interprofessioneel samenwerken in zorg, welzijn en onderwijs

disciplines, die soms een verschillend opleidingsniveau hebben en die met elkaar en de mensen om wie het gaat samenwerken om een bepaald doel te bereiken. Waar mensen samenwerken, wordt gecommuniceerd en wordt informatie over gedragen. Het is van belang dat we als professionals één taal spreken – onderling én met de cliënten en hun sociale netwerk – ook al hebben we allemaal een an dere achtergrond. Hoofdstuk 5 richt zich op kerncompetenties met betrekking tot interprofessioneel communiceren, met een centrale rol voor ‘samen beslissen’. Binnen het team heeft ieder een andere rol en verantwoordelijkheid, en die rol kan ook veranderen gedurende het zorg- of ondersteuningstraject van de cliënt. Ook de cliënten en hun sociale netwerk hebben een rol en verantwoordelijkheden. Een overleg waarin meerdere professionals de diagnostiek en het zorg- of onder steuningsplan bespreken wordt binnen zorg, welzijn en onderwijs het ‘multidisci plinair overleg’ genoemd, afgekort ‘mdo’. Wij introduceren in dit boek een nieuwe term, namelijk het interprofessioneel overleg, afgekort ‘ipo’. Bij een ipo zijn van uit een interprofessionele visie naast de betrokken professionals ook de cliënt en andere voor de cliënt belangrijke personen uit zijn sociale systeem aanwezig. In hoofdstuk 6 gaan we verder in op de kerncompetenties met betrekking tot interpro fessioneel samenwerken vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheden. Om interprofessioneel te kunnen handelen en samenwerken moet je een goede teamspeler zijn. Het gaat dan om het kunnen samenwerken in persoonsgerichte zorg, ondersteuning en begeleiding, om het coördineren van de gezamenlijke ac tiviteiten en/of interventies, om het gezamenlijk oplossen van problemen, en om het gezamenlijk nemen van beslissingen en het maken van keuzes. Hoofdstuk 7 staat dan ook in het teken van teams en het werken in interprofessionele teams, de vierde kerncompetentie van interprofessioneel samenwerken. Na het beschrijven van de vier kerncompetenties in hoofdstuk 4 tot en met 7 is het van belang om verder in te gaan op het proces van interprofessionele zorg, on dersteuning en begeleiding. Dit proces is voor iedere cliënt anders, maar toch zijn er een enkele belangrijke fasen in het proces te onderscheiden die voor elke cliënt gelijk (kunnen) zijn. In hoofdstuk 8 hebben we deze fasen en stappen verder beschreven. Natuurlijk is het niet voldoende om de verschillende interprofessionele com petenties te kennen, maar is het ook van belang om erop te kunnen reflecteren. Daarnaast is het nuttig om interprofessionele overleggen na te bespreken en met de cliënt en diens sociale netwerk te kijken naar hoe zij het proces van ‘samen beslissen’ hebben ervaren. Hoofdstuk 9 beschrijft onderzoeksinstrumenten waar mee professionals zicht kunnen krijgen op de verschillende competenties en die kunnen helpen om geboden interprofessionele ondersteuning te evalueren. Samenwerken leer je vooral ook door het daadwerkelijk te doen. Activerende werkvormen en opdrachten zijn nodig, waarbij je intensief interacteert met mede studenten (ook uit andere disciplines), collega’s en/of cliënten. Wanneer je in een

14