Samen opvoeden - Joris van Veen

1.3 • Begrippenkader: kennis van opgroeien en opvoeden

koesteren, hun aandacht te geven, hen aan te moedigen en hun regels en gren zen te leren, en door hun – als het moet honderd keer – te vertellen wat ze moeten weten om nu en later, als volwassenen, op een plezierige en construc tieve manier met andere volwassenen en kinderen te kunnen participeren in de samenleving. Als professionals het hebben over opvoeding, bedoelen we in feite ‘opvoe dingsrelaties’, dat wil zeggen de relatie tussen ouders (of andere opvoeders) en het kind. Opvoeding vindt immers binnen die relatie plaats. Als we het over opvoeding hebben, bedoelen we tevens ‘opvoedingsintenties’: ouders en andere opvoeders hebben immers nadrukkelijk de intentie om invloed uit te oefenen op een kind en het besef om daar verantwoordelijkheid voor te ne men, en het kind zo te begeleiden op weg naar volwassenheid. Dat maakt van opvoeding een belangrijke maatschappelijke functie. Immers, door jeugdigen goed op te voeden wordt de basis gelegd voor de samenleving in de toekomst. Dit alles gebeurt procesmatig, het is een ontwikkelingsgang die de volwasse nen in hun rol als opvoeder samen door de tijd maken en waarbij iedereen die betrokken is bij het opvoedproces elkaar wederzijds beïnvloedt. Over het doel van opvoeden bestaat grote consensus. Hierover zijn de meeste professionals het met elkaar eens. Het gaat om volwassenwording, het kind begeleiden tot een bepaalde mate van volwassenheid, het ‘leren’ op eigen be nen te staan. Als het stadium van volwassenheid wordt bereikt, dan zal de opvoedingsrelatie er een zijn tussen twee volwassenen, waarbij de verant woordelijkheid van de opvoeder afneemt en het kind maatschappelijke ver antwoordelijkheid kan nemen. De Nederlandse opvoedkundige M.J. Langeveld, die in het midden van de vo rige eeuw een aantal publicaties over opvoeding en didactiek uitbracht, ziet opvoeding als een ontmoeting tussen een volwassene en een kind, waarbij volwassenen erop gericht zijn dat het kind uiteindelijk zelfstandig en mondig wordt (Langeveld, 1967). De pedagoog Kok beschrijft het doel van opvoeden als de mogelijkheid om de eigenheid van een kind te laten ontplooien (Kok, 2005). Opvoeden beoogt de ontwikkeling tot de optimale vorm uit te lokken. Huub Angenent definieert in zijn boek Opvoeding en persoonlijkheids ontwikkeling (2013) opvoeding als het begeleiden van jeugdigen in hun per soonlijkheidsontwikkeling, met als doel bevorderen dat jeugdigen in iedere leeftijdsfase adequaat functioneren. Alle aspecten van hun persoonlijkheid 1.3.3 Doel van opvoeden

27