Samen opvoeden - Joris van Veen

1 • Samen opvoeden

– intellectueel, sociaal en emotioneel – moeten worden aangesproken en jeugdigen moeten leren functioneren in interpersoonlijke relaties en in groter maatschappelijk verband. Het onderzoek Opvoeden in Nederland onder bijna 1.300 gezinnen (Rispens et al., 1996) toonde aan dat ouders grote betekenis toekennen aan gezinsop voeding en vooral de persoonsvorming van hun jeugdigen tot doel hebben. De meeste ouders die aan het onderzoek meededen, hadden veel aandacht voor de sociale en morele aspecten van de ontwikkeling. Ouders streven vol gens Rispens et al. vooral de ontwikkeling van autonomie en sociaal gevoel na. Jeugdigen moeten leren verantwoordelijkheid te dragen, rekening te houden met anderen en zelfstandig te oordelen. De belangrijkste opvoedingsdoelen die telkens in de literatuur genoemd worden, zijn terug te brengen tot een paar kernbegrippen die met elkaar een harmonisch geheel vormen: • Zelfstandigheid en autonomie. Jeugdigen moeten later, als ze volwassen zijn, op eigen benen kunnen staan en niet langer afhankelijk zijn van hun ouders, leerkrachten of andere belangrijke volwassenen om hen heen. • Persoonlijkheidsontwikkeling. Jeugdigen moeten hun kwaliteiten en ster ke kanten kunnen ontdekken en moeten zich ontwikkelen tot verstandige volwassenen die goed voor zichzelf kunnen opkomen (assertiviteit) en die rekening houden met anderen (sensitiviteit, sociaal gedrag). Uit een onderzoek vanDe Roos en Bucx (2015) onder oudersmet een niet-wes terse migratieachtergrond komt naar voren dat de opvoeddoelen van ouders kunnen verschillen, afhankelijk van de cultuur maar ook van de levensom standigheden. Uit dit verkennend onderzoek komt naar voren dat ouders met een migratieachtergrond andere accenten in de opvoeding leggen, die soms terug te voeren zijn op de opvoedingstradities in het land van herkomst. Zo neemt autonomie bij niet-westerse gezinnen een minder centrale plek in.

1.4

De opvoed- en opgroeiomgeving stimuleren en het opvoedproces begeleiden

Om de opvoeddoelen te kunnen behalen is een veilige en stimulerende op voed- en opgroeiomgeving nodig. Dit is een natuurlijke opdracht voor elke ouder en familie. Ze zijn primair verantwoordelijk. Maar bij het op een goede wijze naar de volwassenheid begeleiden van jeugdigen spelen ook andere be trokkenen op school en in de maatschappij een cruciale rol, zoals vrienden,

28