Praktijkgericht onderzoek in bedrijf - Jan Leen

1.6 • Kwaliteitseisen aan praktijkgericht onderzoek

Bij validiteit gaat het om de juiste keuze van de indicatoren die je onderzoekt. Zijn de indicatoren die je kiest en meet representatief voor het onderwerp of be grip dat je onderzoekt? Dit is het ‘wat’ van je onderzoek, oftewel de factoren of variabelen. Bij praktijkgericht onderzoek in het hbo krijgen deze criteria een wat andere invulling dan bij het wetenschappelijk onderzoek. In dit boek bakenen we validi teit af tot interne validiteit en constructvaliditeit. Met interne validiteit wordt be doeld dat er wordt voorkomen dat er verkeerde verbanden worden gelegd: klopt de redenering ( chain of evidence )? En met constructvaliditeit wordt bedoeld dat er is gemeten wat er gemeten moest worden. Bij dit laatste speelt operationaliseren een belangrijke rol. We laten dus de externe validiteit buiten beschouwing. We gaan ervan uit dat de uitkomsten van een onderzoek door een hbo-bachelorstudent betrekking heb ben op een specifieke organisatie of een specifiek organisatieonderdeel en niet generaliseerbaar zijn naar andere organisaties of naar de gehele sector waarin die organisatie zich bevindt. In hoofdstuk 5 over het actieonderzoek zullen we nog een aantal andere vormen van validiteit bespreken die beter passen bij deze on derzoeksbenadering.

Ondeugdelijk onderzoek, een onderzoek dat niet-valide en niet-betrouwbaar is, noemt De Leeuw zelfs ‘gevaarlijk’ (2005; zie ook tabel 1.1).

Tabel 1.1 Deugdelijk en ondeugdelijk onderzoek (De Leeuw, 2005)

Deugdelijk

Ondeugdelijk

Niet relevant

Niet bruikbaar

Kan geen kwaad

Relevant

Bruikbaar

Gevaarlijk

Hoewel wij het eens zijn met De Leeuw dat ondeugdelijk onderzoek gevaarlijk kan zijn, vinden wij wel dat enige nuance op zijn plaats is. Tussen deugdelijk en on deugdelijk zit nog een gebied waarbinnen je met de juiste methoden, modellen en theorieën uit het vakgebied toch ‘bruikbare’ resultaten kunt leveren. Volgens De Leeuw (2000) is namelijk tijdigheid ook een aspect van relevantie. Misschien zou deugdelijk onderzoek in bepaalde situaties wenselijker zijn, maar wanneer het re sultaat daarvan te laat komt, dan heeft het zijn waarde verloren. In een dergelijke situatie is een quick fix of een kortetermijnoplossing relevanter. In een brainstorm sessie is met behulp van een visgraatdiagram een redelijke diagnose vast te stellen, en/of kan er met behulp van het double diamond -model een prima oplossing be dacht worden. Het gaat dan niet om hét antwoord, maar om een antwoord.

31