Praktijkgericht onderzoek in bedrijf - Jan Leen

1 • Methodisch werken

Dit niveau zou je het operationele niveau of het niveau van het praktijkgericht handelen kunnen noemen. Je werkt dan vooral met en binnen de handelingscy clus, en je beperkt je tot het gebruik van de redeneercyclus. Uiteraard is ook dan een bruikbaar kennisproduct gewenst, maar uitzoeken volstaat in plaats van on derzoeken. Oskam, Cowan, Hoiting en Souren (2012, p. 352) leggen het verschil tussen uitzoeken en onderzoeken als volgt uit: Bij uitzoeken is de vraag zo eenvoudig of algemeen bekend (wat zijn de afmetingen van een zeecontainer?) dat het antwoord al ergens aanwezig is en gevonden kan worden. Bij onderzoeken bestaat nog veel onduidelijkheid (aan welke eisen moet de zeecon tainer van de toekomst voldoen?) en is het noodzakelijk zelf kennis te ontwikkelen en conclusies te trekken op basis van verzamelde gegevens en onderzoeksresultaten. Vertalen we het voorbeeld van de zeecontainer naar een voorbeeld uit onze prak tijk, dan zou een vraag als ‘Welke stijl van leidinggeven is het meest geschikt voor zelfsturende teams?’ door uitzoeken en met behulp van EBP goed te beantwoor den kunnen zijn. Maar bij een vraag als ‘Aan welke eisen moet de organisatie vol doen om toekomstbestendig te zijn?’ zal dat niet lukken, en zal er praktijkgericht onderzoek nodig zijn. Zodra het dus gaat om complexe vraagstukken op beleidsmatig niveau, waar bij bijvoorbeeld factoren spelen als hoge kosten, grote investeringen, grote risico’s, onomkeerbaarheid (geen weg terug) en/of waarbij tegengestelde belangen een rol spelen en veel overtuiging gewenst is, dan raden we je aan om praktijkgericht onderzoek te doen, zodat je uitspraken kunt doen waarop echt vertrouwd kan worden. Op dat moment ga je de onderzoekscyclus toepassen. Het is heel goed mogelijk dat je in het begin van de studie opdrachten krijgt om zaken ‘uit te zoeken’, waarbij de focus meer ligt op het leren kennen en toe passen van theorieën, modellen en technieken uit jouw vakgebied en minder op de bewijskracht van jouw antwoorden op een vraagstuk. Op een bepaald moment zullen er echter opdrachten komen die zich afspelen op het beleidsmatige niveau en dus het karakter moeten krijgen van praktijkgericht onderzoek. Dat betekent dat je dan andere methoden moet gaan hanteren, omdat bij onderzoek hogere eisen worden gesteld aan de kwaliteit van de resultaten. Je zou kunnen zeggen dat de bewijskracht steeds verder toeneemt. Bij praktijkgericht onderzoek is be wijskracht wel een belangrijke factor, maar niet de enige factor die de kwaliteit bepaalt. Om alle factoren af te dekken, spreken we over grondigheid (figuur 1.6). Om het gehele spectrum compleet te maken, voegen we in figuur 1.6 ook het wetenschappelijk onderzoek toe. Daarmee krijg je te maken wanneer je een uni versitaire studie gaat doen.

32