Praktijkgericht onderzoek in de (paramedische) zorg - Wouters

1 Onderzoekend vermogen

1.1

Het onderzoeksspectrum Voordat we ingaan op de manier waarop je praktijkgericht onderzoek kunt doen, willen we stilstaan bij kenmerken van praktijkgericht onderzoek ten opzichte van meer theoriegericht onderzoek (ook wel fundamenteel onder zoek; zie tabel 1.1). De principes van theoriegericht en praktijkgericht onderzoek zijn gelijk. Bij beide soorten onderzoek word je geacht te voldoen aan de wetenschappe lijke criteria, waarbij de toegepaste onderzoeksmethoden en -technieken afhangen van wat gebruikelijk is in het specifieke onderzoeksveld. Ook zijn beide soorten onderzoek erop gericht kennis te genereren die overdraagbaar is naar andere contexten dan die zijn onderzocht. Er zijn echter wel enkele specifieke bijzondere kenmerken die goed passen bij praktijkgericht onder zoek. De Validatiecommissie Kwaliteitszorg Onderzoek (2009) schrijft het volgende: Het praktijkgerichte onderzoek wordt omschreven als onderzoek dat is geworteld in de beroepspraktijk en bijdraagt aan de verbetering en innovatie van die beroepspraktijk. Dit vindt plaats door het genereren van kennis en inzichten, maar ook door het leveren van toepasbare producten en ontwerpen en concrete oplos singen voor praktijkproblemen. Daarbij is het onderzoek doorgaans multi-, inter- en/of transdisciplinair van aard en ingebed in een scala van interne en externe organisatorische verbanden, met behoud van de wetenschappelijke betrouwbaar heid en validiteit van het onderzoek zelf. Het onderzoek kent een nauwe relatie met het onderwijs via de bijdrage aan onderwijsactiviteiten, de professionalisering van docenten en curriculumvernieuwing. Doordat het onderzoek relevantie heeft voor – en impact op – de beroepspraktijk, het onderwijs en de bredere samen leving, vindt de verspreiding van de kennis via vele uiteenlopende kanalen en naar diverse doelgroepen plaats. De grens tussen theoriegericht en praktijkgericht onderzoek is niet scherp te trekken, maar er is wel een verschil in focus. Praktijkgericht onderzoek kan worden omschreven als onderzoek waarvan de onderzoeksvraag voortkomt uit de beroepspraktijk (het is in elk geval belangrijk dat praktijkproblemen in het beroepenveld (h)erkend worden en dat de onderzoekers in samenwerking met de praktijk werken aan het beantwoorden van de onderzoeksvraag) en waarvan de uitkomsten direct bij kunnen dragen aan die beroepspraktijk (bij voorbeeld in de vorm van nieuwe kennis, inzichten, richtlijnen, protocollen, interventies, meetinstrumenten en praktisch bruikbare, creatieve en innova tieve oplossingen (Forum, 2011)). Vanaf het begin is de onderzoeker samen met de praktijk verantwoorde lijk voor het onderzoeksproces en de resultaten van het onderzoek, zodat

20