Handboek taalgericht vakonderwijs - Maaike Hajer & Theun Meestringa

1.1  Een korte ontstaansgeschiedenis van het taalgericht vakonderwijs

wikkelend, didactisch model. Deze ervaringen hebben we verwerkt in de op eenvolgende versies van dit Handboek taalgericht vakonderwijs . Anno 2020 hebben de ontwikkelingen geleid tot de volgende definitie van taal gericht vakonderwijs: Taalgericht vakonderwijs is vakonderwijs waarin relevante vaktaaldoelen expliciet zijn geformuleerd. Vak- en vaktaaldoelen worden samen ontwik keld in onderwijs dat gerichte taalsteun biedt, vol interactiemogelijkheden zit en contextrijk is. Wettelijke kaders Het vraagstuk rond schooltaal en leren is vandaag nog even actueel. Op lande lijk niveau is het probleem evident, zo blijkt uit schoolresultaten die elke drie jaar onder 15-jarigen worden gemeten in het wereldwijde PISA-onderzoek. In 2019 kwam nog sterker dan voorheen naar voren hoe zorgelijk de leesvaardig heid van deze leeftijdsgroep is en ook hoe de verschillen tussen de sterkste en zwakste leerlingen in Nederland toenemen. Daarom stellen de Raad voor Cul tuur en de Onderwijsraad (2019) dat er een leesoffensief moet komen. Op alle niveaus is doorgedrongen dat alle leraren een rol spelen in taalont wikkeling in de context van alle schoolvakken. Sinds 2010 is in de wet vastge legd dat alle scholen van po tot mbo moeten werken aan taalvaardigheid zoals omschreven in het Referentiekader taal om de taalvaardigheid van de leerlin gen te verhogen (Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen, 2008). Voor verschillende sectoren is vastgelegd welk taalvaardigheidsniveau alle leer lingen zouden moeten bereiken, vastgelegd met aanduidingen als 1F, 2F en 3F. Een eerste vaktaalspecifieke uitwerking voor verschillende leergebieden is te vinden in een serie leerplandocumenten, die onder de titel Redeneren en for muleren bij de …-vakken zijn verschenen (zie Verder lezen aan het eind van dit boek). Taalgericht vakonderwijs behoort anno 2020 tot de didactische kennis en vaardigheden van elke leraar en is in de Wet op de beroepen in het onderwijs terug te vinden. In de generieke kennisbasis voor de tweedegraads lerarenoplei dingen staat bijvoorbeeld dat alle leraren moeten weten wat er wordt verstaan onder taalgericht vakonderwijs (zie ook paragraaf 7.4). Breed inzetbaar Taalgericht vakonderwijs met de drie pijlers taalsteun, interactie en context is vooral ontwikkeld binnen het voortgezet onderwijs, maar de pijlers zijn in veel onderwijssituaties toepasbaar. Behalve voor de algemeen vormende en be roepsgerichte vakken in het voortgezet onderwijs is de aanpak bruikbaar be vonden voor het praktijkonderwijs en leerwerktrajecten, evenals voor de eer ste opvang en internationale schakelklassen (in Vlaanderen: onthaalklassen)

17