Lessen in orde in het mbo - Peter Teitler & Ruben Teitler

1 • Het gedrag tijdens de eerste lessen

kijken de kat uit de boom, luisteren naar wat je zegt, en doen wat je ze opdraagt. Het begrip ‘orde houden’ drukt dus precies uit waar het om gaat, want het is zaak de orde die je in je nieuwe klas hebt niet te verliezen. Hoe kun je ervoor zorgen dat studenten blijven doen wat jij wilt – namelijk veel leren en plezierig met elkaar omgaan?

Vraag 1.4 Hoe kijk je aan tegen ‘orde houden’?

1.2.1 Orde houden op basis van verworven gezag Vaak klinkt tegenwoordig de vraag of orde houden nog wel van deze tijd is (Deklerck, 2011). De jeugd van tegenwoordig is anders dan die van vroeger, en ook de volwasse nen zijn veranderd. Jong lijkt de norm en ouder zijn wordt onaantrekkelijk gevonden. Ouderen proberen daarom zo lang mogelijk jong te blijven en imiteren jongeren in uiterlijk, mode en leefstijl, terwijl jongeren de indruk wekken vroegrijp, vroegwijs en minder naïef te zijn. Ze vormen ogenschijnlijk een zelfverzekerde generatie. Opvoeders en begeleiders nemen meer afstand, want – zo is de redenering – jongeren moeten de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen en keuzes te maken. Dat kunnen ze immers steeds beter, en ze moeten leren hun eigen verantwoordelijkheid daarin te nemen. De afgelopen jaren is de tendens van de terugtredende opvoeder vertaald in nieuwe vormen van onderwijs, waarbij studenten meer zelfstandig leren en meer eigen keuzes maken. Verworven gezag Ouders hebben er in toenemende mate moeite mee dat de docent grenzen stelt. Dit zien we ook terug in de literatuur. Hofstede, Hofstede en Minkov (2011) wijzen op het tanende gezag van niet alleen docenten, maar ook artsen, burgemeesters, conduc teurs en agenten. Dit wordt vanuit sociologisch perspectief ook beschreven in De terugkeer van het gezag. Waarom kinderen niets meer leren van Furedi (2011) en Gezags dragers van Jansen, Van den Brink en Kneyber (2012). Orde houden is tegenwoordig iets anders dan in bijvoorbeeld de jaren vijftig van de vorige eeuw. Toen hield het vaak in dat de docent echt macht uitoefende en daarvoor machtsmiddelen inzette (‘Studenten moeten doen wat ik zeg’, ‘Ze moeten me gehoor zamen’, ‘Ik eis respect’). Deze autoritaire manier van lesgeven eiste veel van jongeren en had veel gemeen met militaire discipline. Een andere, betere manier van orde houden is een autoritatieve manier van lesgeven, waarbij wel grenzen worden gesteld maar de jongere ook sensitief en begripvol wordt gesteund. Hiermee kunnen we het gedrag van jongeren op een door ons gewenste manier beïnvloeden (Borich, 2011). We spreken dan niet van macht, maar van gezag. Daarbinnen onderscheiden we expertgezag , dat je krijgt door ergens beter in te zijn dan anderen, die dat ook erkennen (je bent, met andere woorden, goed in je vak), en verworven gezag , dat je hebt als studenten en ouders iets van jou accepteren omdat ze je aardig vinden en respecteren. Docenten met verworven gezag worden als eerlijk,

33

Made with FlippingBook flipbook maker