Effectief schrijven in de juridische praktijk - Joost Swanborn

1 • De voorbereiding

zend wijzen kunnen beantwoorden. Daarommoeten de onderzoeksvragen die ten grondslag liggen aan juridische rapporten voldoen aan een aantal voor- waarden. Die criteria staan hierna. De onderzoeksvraag moet: 1 open zijn (ze moet niet alleen met ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden zijn – daarvoor heb je immers niet een hele tekst nodig. Natuurlijk mag je zulke vragen wel stel- len en beantwoorden binnen je tekst, maar het mag nooit de hoofdvraag zijn); 2 beknopt zijn (ze moet het probleem zo kort mogelijk weergeven, dus zonder onnodige uitweidingen); 3 specifiek zijn (zo precies mogelijk geformuleerd, zodat er een concreet ant- woord mogelijk is); 4 neutraal zijn (de vraag is objectief: er mag geen mening uit blijken, of niet-onderbouwde vooronderstellingen); 5 helder geformuleerd zijn; 6 aansluiten bij de kernboodschap en het doel van de tekst. Overigens moet de vraag natuurlijk ook te beantwoorden zijn binnen het type tekst dat je schrijft. Sommige vragen vergen nu eenmaal een zodanig lang ant- woord dat ze niet binnen de vorm van een brief, mailtje of memo te beant- woorden zijn; en andersom moet je geen rapport wijden aan een vraag die je ook in een brief kunt beantwoorden. Let op: vragen die alleen te beantwoorden zijnmet een getal of een ander gege- ven, een ‘eendimensionaal antwoord’ dus, zijn eigenlijk ook gesloten vragen. Denk aan een vraag als Hoeveel juristen zijn er werkzaam in de provincie Utrecht? Als je een onderzoeksopdracht krijgt, of op eigen initiatief een onderzoeks- rapport gaat schrijven, is het zaak net zo lang door te vragen totdat je een onderzoeksvraag kunt formuleren die voldoet aan de voorgaande criteria. Wil je schrijven over de gevolgen van een bepaalde wet? Vraag dan verder: nega- tieve of positieve gevolgen, en voor wie? Krijg je de opdracht om te evalueren hoe de regelgeving met betrekking tot het vervoer van gevaarlijke stoffen in Amsterdam wordt gehandhaafd? Stel dan deze vervolgvraag: moet daar ook een advies uit voortvloeien?

28