Effectief schrijven in de juridische praktijk - Joost Swanborn

1.6 • Wat zijn onderzoeksvragen?

Ten tweede kun je de vraag omschrijven.

• In deze brief kunt u lezen welke gevolgen de herziening van het huishoudelijk reglement heeft voor de huurders. • In deze brief staat op welke manier u het ontslag op staande voet het best kunt aanvechten.

Zorg ervoor dat alle begrippen in de vraagstelling duidelijk zijn voor de lezer. Licht die begrippen zo nodig toe voordat je de vraag formuleert.

• Het ne-bis-in-idembeginsel houdt in dat over dezelfde zaak niet twee keer geprocedeerd mag worden. In deze brief lichten wij toe waarom een beroep op dit beginsel geen kans van slagen heeft.

• Elke juridische tekst kan worden teruggebracht tot een vraag en het antwoord daarop: de kernvraag en de kernboodschap . • De kernvraag van een juridische tekst is iets anders dan een rechtsvraag. Een rechts- vraag is vaak de vraag of (of in hoeverre) iets mag of kan (welke mogelijkheden er zijn). Je zult dus in teksten geregeld een rechtsvraag moeten beantwoorden, maar dat is dan meestal niet de kernvraag of de onderzoeksvraag. Stel: je adviseert de gemeente Heerlen over de effectiefste maatregel om overlast van hangjongeren tegen te gaan. Daartoe wil je deze vraag beantwoorden: welke maatregelen kan de gemeente Heerlen uit oogpunt van kosten en snelle implementatiemogelijkheden het best inzetten om overlast door hangjongeren in het stadscentrum tegen te gaan? Om die vraag te kunnen beantwoorden, zul je in elk geval de rechtsvraag moeten beantwoorden die als deelvraag fungeert: ‘Welke wettelijke mogelijkheden om overlast van hangjongeren tegen te gaan hebben gemeenten?’ Maar daarmee ben je er nog niet.

1.6 Wat zijn onderzoeksvragen?

In de praktijk kan het uitgangspunt voor veel juridische teksten zowel een kern- boodschap als een kernvraag zijn. Voor een bepaald type tekst geldt echter dat het uitgangspunt altijd een kernvraag is (in dat geval meestal ‘onderzoeksvraag’, ‘cen- trale vraag’ of ‘probleemstelling’ genoemd): het juridische onderzoeksrapport.

1.6.1 Criteria

Natuurlijk valt niet elke onderzoeksvraag even goed in één tekst te beantwoor- den. Zoals een oude zegswijze luidt: één gek kan meer vragen stellen dan dui-

27