Cyrilla van der Donk en Bas van Lanen - Praktijkonderzoek in de school

1 Een inleiding op praktijkonderzoek

inzet van deze toepassingen een meer begeleidende rol vraagt van de leraar. De dataverzameling maakt duidelijk dat de veranderende rol van de leraar ook deel uitmaakt van het praktijkprobleem ( oriënteren ). De leraren geven aan hierbij concrete handvatten nodig te hebben. Ze willen best met de ICT-toepassingen aan de slag, maar hebben moeite ommeer verantwoordelijkheid bij de leerlingen neer te leggen. Er wordt een deelvraag toegevoegd die inzoomt op de begeleidende rol van de leraar ( richten ) en een plan gemaakt voor aanvullende dataverzameling ( plannen ). Zo wordt er nieuwe literatuur bestudeerd en gaat men in gesprek met een expert op het gebied van flipping the classroom ( verzamelen ). De analyse van de data leidt tot een overzicht van ontwerpeisen voor het handelen van de leraar bij de inzet van ICT-leermiddelen ( analyseren en concluderen ). Op basis van deze analyseresultaten ontwerpen ze gezamenlijk een lessenreeks op het gebied van meetkunde, waarbij diverse digitale toepassingen ingezet worden voor het oefenen van de leerstof ( ontwerpen ). In de lessenreeks geven de leraren expliciet aan welk leraarsgedrag op welk moment in de les verondersteld wordt. Dit voorbeeld illustreert dat onderzoek doen een dynamisch proces is, waar bij je als onderzoeker verschillende onderzoeksfasen een of meerdere malen doorloopt.

Oefening 1  De kernactiviteiten van praktijkonderzoek

1.3

Onderzoeksfuncties

Een onderzoeksfunctie maakt duidelijk wat je met je onderzoek beoogt. Oost en Markenhof (2002) onderscheiden zes onderzoeksfuncties. Zo kun je prak tijkonderzoek doen omdat je wilt definiëren, beschrijven, vergelijken, eva lueren, verklaren of ontwerpen. Een praktijkprobleem kan aan de hand van verschillende onderzoeksfuncties onderzocht worden, maar dit leidt dan wel tot verschillende uitkomsten. Zo leidt een beschrijvend praktijkonderzoek naar de vraag ‘Welke overwegingen liggen bij een leerling ten grondslag aan zijn/haar beroepskeuze?’ tot een andere uitkomst dan een vergelijkend prak tijkonderzoek naar de vraag ‘Wat zijn de verschillen in overwegingen tussen jongens en meisjes bij de beroepskeuze?’

36