Cyrilla van der Donk en Bas van Lanen - Praktijkonderzoek in de school

1.2 Kernactiviteiten van praktijkonderzoek

willen maken van ICT. Dit geldt in het bijzonder voor de lessen wiskunde. De vaksectie wiskunde besluit dit signaal serieus te nemen en met de leerlingen hierover in gesprek te gaan ( oriënteren ). Tijdens deze gesprekken geven de leerlingen aan dat ze zich met name tijdens het aanbieden van nieuwe leerstof weinig uitgedaagd voelen actief mee te doen. De leraren wiskunde besluiten elkaars lessen te observeren en maken daarbij gebruik van kijkpunten, ontleend aan literatuur over activerend lesgeven ( oriënteren ). Uit de observaties blijkt dat de leraren tijdens het aanbieden van nieuwe leerstof weinig activerende werkvormen gebruiken en dat er amper sprake is van een zichtbaar actieve rol van de leerlingen. De literatuurverkenning leert onder meer dat het gebruik van digitale wiskundige toepassingen de motivatie en de actieve rol van leerlingen ten aanzien van het vak kan stimuleren (Drijvers & Zwaneveld, 2012) ( oriënteren ). Met behulp van een literatuurstudie vindt er een verdiepende probleemanalyse plaats. Hieruit blijkt onder meer dat voor de gedigitaliseerde vakdidactiek van wiskunde onderscheid wordt gemaakt tussen drie functies van ICT, te weten: ICT als gereedschap, als leermiddel voor oefening en als leermiddel voor begripsvorming. Het lerarenteam besluit zich expliciet te richten op de oefenfunctie van ICT. Om het onderzoek verder af te bakenen, besluit men in te zoomen op een specifiek domein binnen de wiskunde: de meetkunde. De onderzoeksvraag luidt: ‘Hoe kunnen we de leeractiviteit van leerlingen bij het inoefenen van nieuwe leerstof op het gebied van meetkunde met behulp van ICT-leermiddelen verhogen?’ De vraag wordt uitgesplitst in deelvragen ( richten ). De leraren denken na over een stappenplan waarmee ze antwoord hopen te krijgen op de vraag ( plannen ). Ze besluiten een bezoek te brengen aan een oud-studiegenoot van een van de collega’s. Deze wiskundeleraar heeft al veel ervaring met de inzet van ICT bij wiskunde en wil hier graag iets van laten zien. Ook gaan ze in gesprek met een vertegenwoordiger van een uitgeverij die ICT-toepassingen voor het wiskundeonderwijs heeft ontwikkeld. Een aantal leraren neemt deel aan een conferentie over digitalisering in het wiskundeonderwijs. Daarnaast bestuderen ze een aantal vakdidactische bronnen die ingaan op het inoefenen van leerstof met behulp van ICT ( verzamelen ). Bij het analyseren van de data blijkt dat er diverse bruikbare ICT toepassingen zijn die de leerlingactiviteit bij de inoefening van nieuwe leerstof op het gebied van meetkunde kunnen vergroten. Naast een korte inhoudelijke beschrijving van deze middelen hebben de leraren naar aanleiding van de analyse een aantal ontwerpeisen geformuleerd die ze kunnen gebruiken om nieuwe beschikbare toepassingen op waarde te schatten. De analyse leidt daarnaast tot de conclusie dat een effectieve

35