Art-Based Learning - Jeroen Lutters

1 • Creativiteit als nieuw onderwijskundig paradigma

‘rabbit hole’ naar een andere wereld, waar ze een aantal ontmoetingen heeft die haar helpen bij het ontwikkelen van haar creatieve Zelf. Alice Liddell is de eigenwijze dochter van een bevriende collega, die Lewis Carroll op een boottocht het verhaal vertelde. Lewis Carrolls voorbeeld maakt heel duidelijk waar art-based learning over gaat. De overgang van de dagelijkse werkelijkheid in een onalledaagse wer kelijkheid, een fantasiewereld, die zo concreet wordt dat ze niet van echt te onderscheiden is. De fantasiewereld die een duidelijke functie heeft. Een wereld waar beelden tot stand komen, waaruit nieuwe gedachten voort komen waarvan degene die ze ondervindt kan leren. Het verhaal van Lewis Carroll is niet alleen een ‘verhaal’, niet alleen een ‘droom’, maar een ‘be langrijke ervaring’ om onbewust of bewust van te leren, nieuwe gedachten en handelswijzen aan te ontlenen. Deze ervaring, het kruipen in de ‘rabbit hole’ en je laten vallen, is de weg naar het creatieve Zelf, het proces van mastering creativity dat ik hier wil delen. Art-based learning (ABL) vindt zijn oorsprong in een wijsgerig-pedago gische benadering van onderwijs, die zich op kritische wijze verhoudt tot de doelstellingen en werkwijze van het huidige onderwijs. Ze stimuleert daarbij het creatieve denken in dialoog met kunstwerken, en gaat terug op het werk van de Duitse cultuurfilosoof Walter Benjamin (1892-1940), die met zijn werk in feite de toon zette voor een radicale vorm van crea tief denken. Benjamin staat aan de ene kant in een lange Duitse intellec tuele, wetenschappelijke traditie, en aan de andere kant in een recentere poëtisch-literaire traditie. Walter Benjamins Het kunstwerk in het tijdperk van zijn technische reproduceerbaarheid (1935/2017b) biedt in zijn complexe vernieuwende structuur van creatief denken nog steeds ongekende educatieve mogelijkheden, die terug te vinden zijn in de filosofie van art-based

1.2 Art-based learning: creatief leren als wijsgerig-pedagogische benadering

26