Ewout van der Knaap - Literatuur en film in het vreemdetalenonderwijs

1.3 • Inzichten over lezen, lezers en literariteit

een verandering in leesattitude kunnen leiden (Stokmans, 2009). Of een leer ling plezier ervaart, heeft een aantoonbaar positief effect op de leesattitude. Als een leerling een leesproject als leerzaam ervaart, dan is zijn houding ten aanzien van school positiever, terwijl de houding negatiever wordt als het project te eenvoudig is. Daarnaast bleek dat leerlingen die leesvaardig zijn, zowel meer leesplezier beleven als positiever over school zijn. Tevens bleek dat een positief leesklimaat thuis een gunstig effect heeft op de mate waarin leerlingen een les als leerzaam en plezierig ervaren. Helaas kan een negatie ve leesattitude moeilijker worden veranderd bij leerlingen met een lage lees vaardigheid en een negatieve leesattitude, waardoor de achterstand in de loop der jaren toeneemt. De samenhang hiervan met de praktijk van het vto is groot. Het is goed om te weten welke resultaten een leerling bij Nederlands behaalt, hoe de leesattitu de en het leesklimaat thuis is. Pas dan kan de vreemdetalendocent de leerling beter begeleiden en stimuleren. Naast literaire complexiteit is uiteraard taal vaardigheid een wezenlijke factor in de leesmotivatie. Het volgende hoofdstuk diept deze factoren verder uit. Hoeveel plezier jongeren aan lezen beleven is voor het talenonderwijs heel wezenlijk. Enerzijds heeft het met tal van buitenschoolse factoren te maken, anderzijds heeft de school een taak – niet enkel de sectie Nederlands, maar het collectief van talensecties en zelfs de hele schoolgemeenschap. Het zal weinig opleveren leerlingen erop te wijzen dat lezen nuttig is, want als leer lingen lezen, zullen zij dit vooral doen omdat dit plezier oplevert. Plezier is dus een grotere motivatie dan de factor nut (Stokmans, 2009, p. 40; Stalpers, 2011, p. 34). Leesplezier Sinds 2012 daalt de leesvaardigheid van Nederlandse 15-jarigen (OECD, 2016). Toch is hun leesvaardigheid in internationaal perspectief nog goed. Het plezier dat Nederlandse basisscholieren en middelbare scholieren aan le zen zeggen te beleven is in internationaal perspectief echter heel laag. Wat be tekent het als iets meer dan de helft van Nederlandse scholieren (57 procent) de boeken voor het examen had uitgelezen en slechts 11 procent die boeken met plezier had uitgelezen (Verboord, 2006, p. 47/48)? Als leerlingen veelvul dig uittrekselsites gebruiken, weinig in de vrije tijd lezen en weinig vrijheid hebben in de samenstelling van hun leeslijst, dan motiveert dat weinig.

31