Donk - Praktijkonderzoek in zorg en welzijn

1 Een inleiding op praktijkonderzoek

mensen in staat stellen optimaal te functioneren (Zorginstituut Nederland, 2015). Een professionele, geïntegreerde benadering van de totale gezond heidszorg heeft grote consequenties voor de zorgberoepen. De professionele ontwikkeling van zorgprofessionals zal zich steeds meer kenmerken door samenhang tussen vakbekwaamheid, samenwerkend vermogen en lerend vermogen. Het permanent samen leren in teams, organisaties en netwer ken moet zo bijdragen aan een betere aansluiting bij de hulp- en zorgvragen (Zorginstituut Nederland, 2016). Ook sociale professionals acteren in een weerbarstige praktijk en worden in hun dagelijkse praktijk geconfronteerd met dilemma’s. Zo mag de aandacht voor zelfregie niet ten koste gaan van het welzijn van de cliënt en mogen in dividuele belangen niet in strijd zijn met die van een groep of samenleving (Van der Meij & Luttik, 2018). Professionals zullen onzekerheden, menings verschillen en beschikbare kennis zorgvuldig moeten afwegen om te ko men tot een passende aanpak in lastige beroepssituaties (Van den Herik & Schuitema, 2016). De beroepspraktijk vraagt meer dan ooit om professionals met een onder zoekende beroepshouding die samen met belanghebbenden vraagstukken vanuit verschillende perspectieven kunnen enwillen bekijken, kennis uit on derzoek van anderen kunnen toepassen en zelf onderzoek kunnen doen. In dit kader wordt ook wel gesproken over de reflectieve professional (Geenen, 2017; Verkenningscommissie HSAO, 2014; Verkenningscommissie HGZO, 2013) of de innovatieve professional met onderzoekend vermogen (Andriessen, 2014; Onderwijsraad, 2014; Vereniging Hogescholen, 2018b). De onderzoekende houding vormt de basis voor je beroepsuitoefening. Die stuurt de wijze waarop je je werk uitvoert en je reflectie daarop. Een onder zoekende beroepshouding helpt je om impliciete kennis en onderliggende denk- en besluitvormingsprocessen van zowel jezelf als je collega’s te expli citeren. Je richt je dus niet enkel op gedrag en gebeurtenissen die zichtbaar zijn, maar ook op patronen, structuren en mentale modellen die veelal ver borgen zijn voor directe waarneming. Er zijn verschillende visies op wat een onderzoekende beroepshouding is en hoe deze beschreven kan worden. Losse en Nahuis (2015) hebben de veelheid aan kenmerken geclusterd in drie dimensies:  De open houding: de professional staat open voor nieuwe indrukken, is bereid is tot perspectiefwisseling, wil begrijpen en wil delen. Je brengt het netwerk van een cliënt in kaart en staat stil bij mogelijke verschil len in denkbeelden die betrokkenen kunnen hebben ten aanzien van jouw rol in het zorgverleningsproces.

22