Jan Bijlsma & Hay Janssen - Sociaal werk in Nederland

Inleiding

arbeiders in volkswijken invoeren in de burgerlijke cultuur. In plaats van verheffen spreekt de moderne sociaal werker liever over emanciperen of empoweren , maar het komt uiteinde lijk op hetzelfde neer. Sociaal werk is dan ook in letterlijke zin ‘agogisch’ werk (het Griekse werkwoord agogein betekent ‘opvoeden’). Naast het verheffen of opvoeden heeft ook het ver binden een belangrijke rol in het sociaal werk gespeeld. Hoewel er perioden zijn geweest dat geesteszieken en zwakzinnigen opgesloten werden in grote instituten en op die manier bui tengesloten werden, is verbinden een karakteristiek van het moderne sociaal werk te noemen. Verbinden laat zich goed vertalen als participeren, integreren of vermaatschappelijken. Dit boek wil de nauwe verwevenheid schetsen tussen de ontwikkeling van het sociaal werk in Nederland in relatie tot de ontwikkeling van de verzorgingsstaat. Het eerste en het laatste hoofdstuk zijn van de hand van Hay Janssen en gaan over de verzorgingsstaat. In het eerste hoofdstuk staan kwesties als de definiëring, de ontwikkeling en de doelstellingen van de ver zorgingsstaat centraal. De hoofdstukken 2 tot enmet 7, geschreven door Jan Bijlsma, geven een beeld van de ontwikkeling van maatschappelijk werk, sociaal-cultureel werk, jeugdzorg, psy chiatrie en gehandicaptenzorg. Hoofdstuk 8 richt zich op de toekomst van de verzorgingsstaat. Men zal keuzes moeten maken en die keuzes zullen onvermijdelijk gevolgen hebben voor de inrichting van het sociaal werk in Nederland. Verheffen en verbinden in de verzorgingsstaat is het onderwerp van dit boek, en zo behan delt het de motieven en werkwijzen van sociaal bewogen mensen als dominee Van Koetsveld, WillemHendrik Suringar,MarieMuller-Lulofs, GezinaBähler-Boerma enElisabethBoddaert, die, ieder op hun eigen wijze, verheffend en verbindend bezig zijn geweest. In heel bescheiden zin is verheffen en verbinden ook wat de auteurs voor ogen hebben. Zij willen de lezer met aandacht kennis laten nemen van het verleden, zodat de lezer pas op de plaats maakt en even afstand neemt van de actualiteit. Veel wat nieuw lijkt, blijkt dat bij nader inzien helemaal niet te zijn. Er wordt veel oude wijn in nieuwe zakken gedaan. ‘Oud’ is overigens wat anders dan ‘achterhaald’. De kennismaking met de voorgangers in het beroep kan namelijk heel inspire rend zijn. Kennisnemen van de geschiedenis van het sociaal werk mag niet een doel op zich zijn. Sociaal werkers moeten zich er voortdurend van bewust zijn dat de beroepspraktijk zich binnen het kader van de verzorgingsstaat ontwikkelt. Ze zullen zich dus moeten ‘verbinden’ met de vraag hoe de verzorgingsstaat er in de toekomst uit zal zien. Online studiemateriaal Op www.coutinho.nl/swnl vind je het online studiemateriaal bij dit boek. Dit materiaal be staat uit: • een begrippentrainer : een selectie van de belangrijkste begrippen die centraal staan binnen de traditie van het sociaal werk, met omschrijvingen; • studievragen om te testen of je de stof goed begrepen hebt; • interactieve oefeningen met feedback, om te controleren of je de stof beheerst.

13