L. de Blois & R.J. van der Spek - Een kennismaking met de oude wereld

3  •  Het tweede millennium v.Chr.

was het grootst in de kuststeden, zoals Byblos, Tyrus en Ugarit. Deze steden hadden echter al langer contact met Egypte wegens de handel.

Figuur 3.1 Kroning van koningin Hatšepsut door de hemelgod Horus (met valkenkop) en schrijvergod Thot (met ibiskop). Hatšepsut was een van de weinige vrouwe lijke farao’s. Zij was stiefmoeder en tante van Thutmosis III, en tevens zijn regentes omdat deze zoon van een bijvrouw van haar jonggestorven echtgenoot (en halfbroer) Thutmosis II minderjarig was. Thutmosis III was gehuwd met een doch ter van Hatšepsut, die daardoor ook zijn schoonmoeder werd. Sinds het Nieuwe

Rijk versterkten Egyptische troonkandidaten hun legitimiteit door met de dochter van de hoofdvrouw van de regerende farao te trouwen, waardoor er veel huwelijken van broers met (half)zusters voorkwamen. Hatšepsut nam met de positie van regentes geen genoegen en liet zich officieel als farao kronen. Uit haar regering is een vreedzame expeditie bekend naar het land Punt (oostkust van Afrika aan de Rode Zee), vanwaar zij allerlei exotische planten en dieren meenam naar Egypte. Toen zij stierf, namThutmosis III alleen de macht over. Hij keerde zich fel van zijn voormalige regentes af. Hij erkende haar koningschap niet en liet overal haar afbeeldingen wegbeitelen, zoals ook op deze muurschildering is gebeurd. Thutmosis heeft talrijke militaire expedities ondernomen naar Palestina en Syrië tot voorbij de rivier de Eufraat en naar het zuiden, naar Nubië. De meest uitzonderlijke farao was ongetwijfeld Achnaton (ca. 1350). Hij heeft geprobeerd het Egyptische veelgodendom om te vormen tot een godsdienst waarin slechts één god vereerd werd, de zonnegod Aton . Vooral Thebes god Amon moest het ontgelden. Overal werd zijn naam uitgewist. Achnaton verliet zelfs Thebe om zijn intrek te nemen in een nieuwe hoofdstad, Achet-aton, het huidige El-Amarna. Met de godsdienst veranderde ook de Egyptische kunst van karakter. De zeer strenge regels in de vormgeving verdwenen, in de figuren werd meer persoonlijkheid gelegd en de taferelen werden ongedwongener. Wel bleef de typische Egyptische wijze van afbeelden (gezicht, heupen en benen en profil, ogen en schouders en face) bewaard.

37