L. de Blois & R.J. van der Spek - Een kennismaking met de oude wereld

10  •  De klassieke periode

staat. De volksvergadering zou volgens hem niet vaak bijeen moeten komen en zou zich moeten laten leiden door adviezen van deskundigen. Als er geen gemengde staatsregeling kon zijn, had Aristoteles nog liever een democratie dan een tirannie of een oligarchie. Hij meende dat alle burgers in staat waren mee te doen in het bestuur en dat de som van deskundigheden van alle mensen meetelde. In een democratie kon men de kundigheden van alle burgers benutten en dat was meer dan de som van de kundigheden van weini- gen of één. Zijn voornaamste werk op dit terrein was de Politica , ‘polis-zaken’. Aristoteles was ook de grondlegger van de westerse logica. Zijn zes werken hier- over, verzameld in het Organon , zijn nog steeds fundamenteel, en zijn termino- logie wordt nog steeds gebruikt. Ook Aristoteles stichtte een school: het Lyceum. De namen ‘Academie’ en ‘Lyceum’ duidden in die tijd gebouwen in Athene aan. De geschiedschrijving Herodotus De vijfde eeuw was de tijd van de geboorte van de Griekse geschiedschrijving. Herodotus gold in de oudheid al als ‘vader van de geschiedschrijving’. Hij leefde van ongeveer 485 tot ongeveer 425 en werd geboren in Halicarnassus op het meest zuidwestelijke punt van Klein-Azië, destijds onderdeel van het Perzische rijk. Hij leefde enige tijd in Athene en stierf als burger van de Atheense kolo- nie Thurii in Zuid-Italië. Hij schreef een groot werk in proza over de Grieks- Perzische oorlogen en over de opkomst van het Perzische rijk. Hij besteedde uitgebreid aandacht aan de gewoonten, tradities en geschiedenissen van de vol- ken en staten die door het Perzische rijk onderworpen werden en van de voor- naamste Griekse stadstaten. Herodotus claimde dat zijn werk berustte op eigen onderzoek ( historiè ) en op kritische beoordeling van (vooral mondelinge) informatie die hij verzamelde. Hij was echter ook dol op sterke verhalen en zijn betrouwbaarheid is een punt van discussie sinds de oudheid. Zijn werk, dat pas later de titel Historiën meekreeg, had veel te danken aan de Ionische geografie en etnografie. Al in de archaïsche tijd hadden Ionische handelaren een levendige belangstelling getoond voor in- formatie over de landen die ze bezochten. De homerische epiek had ook een grote invloed op de Griekse geschiedschrij- ving, zowel wat betreft onderwerpskeuze als in de manier waarop gebeurtenis- sen en debatten beschreven werden. Herodotus en zijn opvolgers legden de na- druk op grote en bewonderenswaardige, ‘heroïsche’, daden in oorlog en politiek; een directe en levensechte weergave van acties en discussies is kenmerkend voor hun geschriften, net zoals in de homerische epen.

147