Harry Paus, Adri van den Brand e.a. - Portaal

1.6 Uitgangspunten

beeld op excursie gaan naar een pottenbakkerij, kunnen naar aanleiding van dit bezoek gesprekken gevoerd worden waarin zij zich een mening vormen over wat ze hebben gezien en die mening vergelijken met die van anderen. Andere soorten inhouden, bijvoorbeeld de spelling, kunnen beter via instructieve situ aties aan de orde gesteld worden. Ook (delen van) aanvankelijk lezen zullen veel leraren liever aan de orde stellen via instructieve situaties. De leerkracht zal steeds een evenwicht zoeken tussen instructieve en constructieve activiteiten.

1.5

Evalueren en omgaan met verschillen

Bij het evalueren van het onderwijs spelen toetsen een belangrijke rol. Er zijn ver schillende soorten toetsen (zie hoofdstuk 13): ■■ summatieve toetsen : deze geven aan of een leerling na een bepaalde periode een bepaald kennisdomein beheerst. Is dat het geval dan kan hij verder, bijvoor beeld naar het vervolgonderwijs. De toets drukt een kwaliteitsoordeel uit over de beheersing van een bepaald gebied door de leerling. Hij kan een selectieve functie hebben: je kunt ervoor zakken of slagen; ■■ formatieve toetsen : deze geven aan in hoeverre de leerling of een groep een bepaald onderdeel van de leerstof beheerst. De leerkracht kan op grond van de toets bepalen of hij zijn onderwijs moet aanpassen en bepaalde dingen opnieuw of op een andere manier aan de orde moet stellen. Hij bepaalt of er misschien meer maatwerk geleverd moet worden. Formatieve toetsen zijn van belang om het gegeven onderwijs te evalueren en op grond daarvan aan te passen. Een goede leerkracht heeft zijn ogen natuurlijk niet in zijn zak zitten. Naast de for mele toetsen observeert hij de leerlingen en het onderwijsproces en natuurlijk ook en vooral: hij praat met de leerlingen. Op grond daarvan kan hij het onderwijspro gramma – in overleg met de leerlingen – aanpassen. Uitgangspunten Als de leerkracht zich vooral een cultuuroverdrager voelt of juist iemand is die leerlingen in de eerste plaats goed wil laten spreken, luisteren, schrijven en lezen, zal dat in zijn taalonderwijs zijn terug te zien. We werken hierna een paar voor beelden uit. Anjo voelt zich vooral een cultuuroverdrager. Ze besteedt daarom veel aandacht aan taal op zich, zonder zich voortdurend de vraag te stellen of leerlingen er taalvaar diger van worden. Anjo behandelt bijvoorbeeld veel spreekwoorden en gezegdes, vanuit de gedachte dat de eigenheid van de taalgebruikers in die vaste uitdrukkin gen naar voren komt.

1.6

43