Herman Blom en Siep van der Werf - Migranten in de Nederlandse samenleving

Inleiding

■■ te analyseren en begrijpen hoe mensen en hun sociale relaties door hun cul turele achtergrond beïnvloed worden; ■■ de huidige opvattingen over sociaal functioneren van burgers te plaatsen tegenover en te vergelijken met opvattingen vanuit andere culturele per spectieven; ■■ zich kritisch te verhouden tot huidige beleidsopvattingen over migratie en de ideologie daarachter en tot het dominante politieke en culturele discours rond migratie; ■■ te beseffen welke invloed juridische, politieke en economische factoren uit oefenen op culturen en daarmee te begrijpen hoe die van invloed zijn op het handelen van mensen, bijvoorbeeld in de relatie tussen overheid en burger en tussen burgers onderling; ■■ te wisselen van perspectief en zich in te leven in de cultuur van anderen; ■■ te handelen op basis van kennis over andere culturen – wat het handelen weliswaar niet gemakkelijker maakt, maar wel beter doordacht. Nog drie kanttekeningen bij de tekst van dit boek: ■■ De sociaaleconomische positie van migranten kan per herkomstgroep en/of geslacht, leeftijd en generatie veranderen, al is er een verrassend grote stabi liteit te zien. Belangrijker nog is de invloed van de internationale omgeving. De stromen asielzoekers zijn door de ontvangende landen moeilijk te stu ren. We hebben gezien dat de vraag naar de plaats en positie van migranten in de Nederlandse samenleving weer opleeft bij de plotselinge komst van grote groepen vluchtelingen. Daarnaast spelen gebeurtenissen in de landen van herkomst van de Nederlandse migranten een grote rol in hun leven in Nederland. Het is daarom van belang de samenhang tussen de Nederlandse samenleving en de internationale ontwikkelingen, waaronder die in de lan den van herkomst, goed te begrijpen. ■■ De schets in dit boek van de cultuur en de sociaaleconomische positie van migranten kan het beeld versterken dat migranten (en hun culturen) een probleem zijn voor de Nederlandse samenleving. De problemen rond mi gratie zijn veelal complex, en onvrede met veranderingen in de buurt, met werkloosheid of met overheidsbeleid worden door publicisten, journalisten, wetenschappers en politici vaak in verband gebracht met de aanwezigheid van migranten. Andere veranderingen in de samenleving roepen echter ook onvrede op, maar hebben niets met migranten te maken. Denk bijvoorbeeld aan de veranderingen in het aanbod van werk, de schaalvergrotingen en de marktwerking in semipublieke sectoren als zorg, gezondheid en onderwijs, en de kwaliteit van het aanbod in die sectoren. ■■ Migranten en vluchtelingen komen met name de laatste decennia uit alle delen van de wereld. Daarbij is de enorme variëteit in leefstijlen en normen en waarden opvallend. Migranten verschillen onderling sterk in sociaaleco nomische positie, migratiemotieven, verblijfsstatus en sociaal-culturele

11