Herman Veenker, Henderien Steenbeek, Marijn van Dijk en Paul van Geert - Talentgerichte ontwikkeling op de basisschool

1.3 Tot besluit

anderen. Leren vindt plaats in de zone van naaste ontwikkeling, scaffolding door een expert is een belangrijk instrument hierbij. Leren vindt plaats op de korte tijd schaal, ontwikkeling op de lange tijdschaal van de levensloop. Daarnaast is er de tijdschaal van generaties. Deze schalen staan met elkaar in verbinding. De ecologische theorie van Bronfenbrenner tot slot maakt duidelijk dat er sprake is van geneste structuren waarbij interacties plaatsvinden in de binnen ste schil tussen individuen. Deze interacties staan echter niet op zichzelf, maar worden beïnvloed door de context van de schil die daarboven zit, zoals het gezin of de schoolklas. Die context wordt op zijn beurt weer beïnvloed door de daar opvolgende schil zoals de maatschappelijke structuren en de maatschappelijke ordening. 1.3.2 Reflectie op de stellingen Aan het begin van dit hoofdstuk stonden enkele stellingen ter discussie. Hier vind je een korte reflectie op de stellingen, aan de hand van de inhoud die in dit hoofd stuk aan bod is gekomen. 1 Niets is zo praktisch als een goede theorie. Met deze stelling kan een discussie worden uitgelokt over de betekenis van de theorie voor de praktijk. De discussie wordt soms langs twee, beide ongewens te, uitersten gevoerd. Aan de ene kant kan in het onderwijs ‘systeemdwang’ worden gesignaleerd, waarbij men zodanig overtuigd is van een bepaalde the orie of methode dat de praktijk de theorie alleen maar mag bevestigen. Een voorbeeld hiervan is de bewering dat binnen het model van directe instructie geen ruimte zou zijn voor pedagogisch-didactische strategieën zoals ‘vragen stellen’ (zie hoofdstuk 4). Aan de andere kant kan ‘praktijkdwang’ worden ge signaleerd, bijvoorbeeld in situaties waarin men niet openstaat voor theoreti sche inspiratie met het argument ‘dat het maar theorie is, de praktijk is heel anders’. 2 Je kunt oudere kinderen meer leren dan jonge kinderen. Leerprocessen beginnen reeds vanaf de geboorte. Deze stelling gaat dan ook niet over het leervermogen van jonge kinderen maar over jouw kijk op jonge kinderen en over je handelingsrepertoire. Dit boek beoogt je handreikingen te geven die bruikbaar zijn voor de verschillende leeftijdsgroepen. 3 Het belangrijkste mechanisme dat ontwikkeling teweegbrengt is motivatie. Tegenwoordig wordt vaak beweerd dat motivatie onmisbaar is om kinderen iets te leren. Echter, motivatie kent ook haar grenzen. Een maximaal gemoti veerde leerling kan gemakkelijk afhaken wanneer succes uitblijft, of bij gebrek

43