Hannie Raaff - Voor de goede orde

deel 1 Handhaving en toezicht: begrippen en achtergronden

Hulpverleners, jongerenwerkers, docenten en andere professionele opvoe ders houden zich dagelijks bezig met regels en communicatie. Ook met hand havingscommunicatie, al zullen ze het niet zo noemen. Ze hebben het over begrenzen, confronteren, aan de regels houden, tot de orde roepen, maar ze helpen kinderen en volwassenen ook door middel van voorlichten, aandacht geven enzovoort. Soms doen ze dit in een algemeen belang, om de leefbaar heid in de buurt of het tehuis te bevorderen. Soms doen ze dit uit individueel opvoedkundige overwegingen: je komt minder in de problemen als je in staat bent je aan de regels te houden. Tot zover het begrippenkader. In het vervolg van dit boek zullen we de be grippen handhaving, toezicht en opsporing door elkaar gebruiken, zowel in de juridische als de dagelijkse, niet-juridische beroepspraktijk. In de vorige paragraaf bespraken we een paar definities die in de komende hoofdstukken geregeld zullen terugkeren, aan de hand van de Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche. Het is een voorbeeld van een wet met een juridische grondslag; overtreding van deze regels wordt ook volgens de juridische procedures aangepakt. We komen daar in hoofdstuk 6 op terug. Behalve met de juridische wetten en regels hebben handhavers te maken met tal van andere regels. De zogenoemde instellingsregels hebben betrek king op de wijze waarop de wet uitgevoerd en de dienstverlening geregeld wordt, bijvoorbeeld de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Soms betreft het regels die al centraal in de wet zijn vastgelegd, zoals de hoogte van de uitkering. Andere regels zijn specifiek voor een bepaalde instelling; dan kun je denken aan het vastleggen van een contactfrequentie, verplichte deel name aan projecten, en eisen aan het gedrag. Instellingsregels kunnen ook be trekking hebben op de onderlinge verhoudingen tussen cliënten; denk daarbij aan huurdersreglementen bij woningbouwcorporaties. Een afspraak tussen een professional en een burger kun je ook als een regel beschouwen waar beiden zich aan hebben te houden. Regels en wetten hebben verschillende doelen. Er zijn regels die uitwassen in macht en geldelijk gewin in toom moeten houden, regels die fair play be vorderen, regels die als doel hebben de zogenoemde ‘zwakke belangen’ te be schermen, zoals het belang van het milieu. Regels verschillen ook in de wijze waarop ze worden opgesteld. Wetten worden opgesteld volgens de procedures van onze democratische rechtsstaat. Instellingsregels worden via de hiërarchische lijnen opgelegd. Soms gebeurt

1.2 Spanning tussen individueel en collectief belang

28