Hans-Jan Kuipers - Pedagogiek voor professionele opvoeders

▶ 13

1 Pedagogisch doen en denken

1.1 Pedagogisch erfgoed Pedagogiek gaat over opvoeding. In dit boek staat het grootbrengen van kinde ren ook centraal,maar tijd enplaats spelenmee.Mijn vertrekpunt is demanier waaropde recente generaties inEuropa zijn opgevoed. Datmeervoudigheiddie opvoedingkenmerkt, leg ikdadelijkuit (paragraaf 1.2). Een ander kenmerk van dit boek is dat de opvoeding indirect aan bod komt. Ik ga uit vanpedagogische begrippen. Uiteraard is ‘opvoeding’ een duidelijk voorbeeld van een begrip dat ouders, leraren en politici continu gebruiken. Ook in kranten, nota’s en onderzoeken kom je het regelmatig tegen. Onzeker is of alle gebruikers hetzelfdemet ‘opvoe ding’ bedoelen. Dat is een reden om dit begrip en andere begrippen te ontrafe len.Hoe aandacht voor begrippendeprofessionaliteit vergroot, leg ikuit indeel twee vandit hoofdstuk (paragraaf 1.3).Daar geef ikook aanwelke begrippen ik indit boekbehandel. Direct na de TweedeWereldoorlog verscheen Beknopte theoretische pedagogiek (Langeveld, 1945).De auteur vandat boekbeheerstedepedagogiek inde tweede helft vande vorige eeuw. Zijnopmerking dat hij over opvoeding schrijft, klinkt nu misschien als een open deur. Al te gemakkelijk denk je dat deze woorden typerend zijn voor iemanddie in 1972met pensioen is gegaan. Langevelds voorgangers hadden echter minder oog voor de opvoeding dan voorde eigen levensbeschouwing. Sterkvereenvoudigdgingen zij nahoeprotes tants-christelijke of rooms-katholieke opvoeders hun kinderen in overeenstem ming met de eigen godsdienst moesten grootbrengen. Langeveld gaat niet uit van een overtuiging, maar van een alledaags verschijnsel. Zijn interesse in de opvoeding vind ik van belang zolang de neiging bestaat om de opvoeding te bepalen vanuit de christelijke of islamitische godsdienst of vanuit een andere overtuiging. VanHulst noemde Langeveld eind 2007 een goudmijn. Deze oud-hoogleraar pedagogiek voegde eraan toe dat je Langevelds opvattingen steedsmoet toetsen aande realiteit.Die raadneem ik ter harte.Met Langevelds erfenis ga ikvaak in gesprekomdat je er nog genoeg van kunt leren.