Richard de Brabander - Van gedachten wisselen

1.1 ❚ Filosofiealsdagelijksekost laboratorium bevrucht met het sperma van deman. Vervolgens wordt de bevruchte eicel bij mevrouw Y ingeplant. In dit geval wordt nietmeer van draagmoedersmaar van leenmoeders gesproken. Waar voorheen het kind als een godsgeschenk danwel als de vrucht van een geconsumeerd huwe- lijkwerd verwelkomd, is het nu een product geworden van een industrie, met alle bijbehorende elementen: leveranciers van eicellen, bemiddelings- bureaus, producenten (leenmoeders) en het verplaatsen van de productie naar de lagelonenlanden (draag- of leenmoeders indeVerenigde Staten of Europazijnvelemalenduurder). Alsgevolgvantechnologischeontwikkelingen levenwevolgensdeSloveense filosoof Slavoj Žižek in ‘een unieke tijd waarin iedereen op een bepaalde manierwordtgedwongenomeensoort filosoof tezijn’ (Žižek&Daly, 2005). Steeds vakerwordenwe in ons dagelijks leven geconfronteerdmet vragen dieeen filosofischkarakterhebben.Want ishetwelmenswaardigen recht- vaardigdat een Indiasevrouwals leenmoederwordt ingehuurd?Reduceert het leenmoederschap haar niet tot een ‘broedmachine’, een ‘babyfabriek’? Wordenbaby’s gereduceerd tot handelswaar, datwil zeggen als dingendie gekocht en verkocht kunnenworden?Wordt hunmens-zijn daarmee niet naarbenedengehaald? Is inde toekomst een scenariodenkbaardat baby’s waaraan ietsmankeert teruggebracht enbijwijzevansprekenbinnenveer- tiendagengeruildkunnenworden?Getuigtdezezwangerschap tegenbeta- ling niet van een respectloze behandeling van vrouwen? Enweegt dit alles op tegen het directe voordeel dat de leenmoeders (een betere toekomst voorhunkinderen) enhet echtpaarvandit alleshebben? De technologischeontwikkelingenroepenookandere filosofischevragen op. Is het wel menselijk, en dus wenselijk, om levens te verlengen? Moe- tenwe iemandvanvierentachtignogeendureopenhartoperatiegeven?Zal prenatale diagnostiek er uiteindelijk toe leidendatwe invalidennietmeer geborenzullen latenworden?Looptonzedemocratischerechtsstaat gevaar wanneer de overheid met één druk op de knop over onze bel-, bank- en e-mailgegevenskanbeschikken?Enwatmoetenweantwoordenalsdeart- senaanonsvragenof onzedementemoedermoetwordengereanimeerd in het geval zij eenhartstilstandzoukrijgen? Deunieke tijdwaarvanŽižekspreekt, dwingtóóksociaalwerkersomeen soort filosoof te zijn. Professionele sociaal werkers, welzijnswerkers, zorg- verleners enmaatschappelijke dienstverleners worden in hunwerk bijna

19