Jongeren met psychische problemen op weg naar een opleiding - Lies Korevaar, Jacomijn Hofstra

1 • Introductie

maken van een keuze: ‘Kan ik dit wel?’. Ook verklaarden veel experts dat jon geren met psychische problemen er vaak van overtuigd zijn dat ‘ze het gewoon niet kunnen’. Eerdere negatieve ervaringen met naar school gaan belemmeren jongeren met psychische problematiek ook bij hun keuze weer naar school te gaan. Bij sommige deelnemers zijn deze negatieve ervaringen begonnen tijdens hun basisschooltijd. Eén deelnemer zei: Op de basisschool ligt de nadruk op de toekomst. Maar je denkt niet aan de toekomst, je probeert lichamelijk en geestelijk te overleven. Op school is daar geen aandacht of ruimte voor. Wanneer je probeert te overleven, is de toekomst helemaal niet belangrijk. Dus, school is gericht op de toe komst en als je je prestaties daarnaast legt, dan faal je jammerlijk. De afkeer die ik voelde voor school verdween pas na 21 jaar. Dus nu ben ik er eindelijk klaar voor om te overwegen weer naar school te gaan. Ook zelfstigma (wanneer iemand de negatieve stereotypen over mensen met psychische problemen gaat geloven en daarnaar gaat handelen) werd genoemd als een belemmering bij het teruggaan naar school: jongeren geloven bijvoor beeld dat ze niet intelligent zijn en trekken zichzelf terug uit het schoolsysteem. De (aspirant-)studenten noemden verder moeilijkheden bij het kiezen van een opleiding: er zijn te veel opleidingen die hen leuk lijken, of ze weten juist niet wat ze willen. Als laatste vormt een gebrek aan financiële middelen een belem mering bij de keuze terug naar school te gaan. Voor wat betreft het verkrijgen van een studie was een belemmering die ter spra ke kwam: de aanwezigheid van restklachten en bijwerkingen van medicatie. Een deelnemer verklaarde: ‘Toen ik net was begonnen met het nemen van medica tie, moest ik mijn toelatingsexamen doen en presteerde ik niet goed. Ik kon de studie die mijn eerste keus was niet gaan volgen.’ Een andere belemmering was de angst om te falen. Volgens een aantal deelnemers is het natuurlijk mogelijk alle benodigde informatie te krijgen, zo moeilijk is dat niet, maar toch merken ze dat ze een bepaalde kwetsbaarheid hebben. Zoals een van de studenten het verwoordt: ‘Het is niet moeilijk, dat is het stomme. Het is niet moeilijk, maar als het je niet lukt, ben je weer een stukje zelfvertrouwen kwijt: het was niet moei lijk, maar toch kon ik het niet.’ Door deze angst om te falen neemt de kans af dat jongeren met psychische problemen zich aanmelden voor een studie. Belemmeringen in de onderwijsomgeving Experts en deelnemers aan de focusgroep uit alle vier de landen noemden een gebrek aan steun vanuit opleidingen tijdens de ‘kiezen-fase’. De informatie die wordt gegeven over de verschillende studies is vaak onduidelijk. Meestal wordt de informatie gegeven tijdens een open dag; persoonlijk contact met mede

1.3.2

22

Korevaar_jongeren-met-psychische-problemen_2e-import.indd 22

17/06/2024 15:38