Jongeren met psychische problemen op weg naar een opleiding - Lies Korevaar, Jacomijn Hofstra

1 • Introductie

De professionals

Peter Peter, sociaalpsychiatrisch verpleegkundige bij een ggz-instelling, is de hulpverle ner van Fatima. Tijdens een van hun maandelijkse contacten heeft Fatima aange geven dat ze terug wil naar school. Hoewel Peter zijn twijfels heeft of de wens van Fatima wel realistisch is wil hij haar wel helpen, alleen weet hij niet precies hoe. Anita Anita is medewerker van het steunpunt ‘Studeren met een beperking’ op het vmbo van Paul. Zij heeft Paul begeleid bij het halen van zijn diploma. Hierdoor is er een goede band tussen hen ontstaan. Hoewel Paul al enige tijd van school is, is hij toch naar Anita gegaan met vraag of zij hem kan helpen bij het vinden van de juiste vervolgopleiding. Peter en Anita staan model voor de ggz-professionals (verpleegkundigen, maat schappelijk werkers en sociaalpedagogische hulpverleners) en onderwijsprofes sionals (docenten, decanen) die werken met jongeren met psychische problemen die een opleiding willen (ver)volgen. Deze professionals staan voor vraagstuk ken waar hun eigen opleiding (lerarenopleiding, verpleegkunde, Social Work) hen niet op heeft voorbereid. Uit diverse ontmoetingen met professionals uit de ggz en het onderwijs blijkt dan ook dat Peter en Anita lang niet de enige pro fessionals zijn die problemen ervaren in het werken met deze groep jongeren en in de samenwerking met elkaar. De handelingsverlegenheid is groot: docenten zeggen letterlijk ‘Help mij, zeg mij wat ik moet doen bij deze groep jongeren’. Er is behoefte aan nieuwe kennis en instrumenten. Bij ggz-professionals speelt dit eveneens; daarnaast hebben zij vragen als ‘Welke opleidingen zijn er voor de jongeren die ik begeleid?’, en vooral ‘Kunnen deze jongeren binnen hun oplei ding wel genoeg structuur, duidelijkheid en veiligheid ervaren?’, ‘Worden ze wel goed genoeg opgevangen en begeleid?’. De onderwijsprofessionals vragen dat zichzelf soms ook af. Dit zijn vraagstukken die de laatste paar jaar extra urgent zijn geworden, omdat er sprake is van een toename van psychische problemen bij jongeren in het onderwijs (vo, mbo, hbo en wo) in Nederland (De Boer, 2017; Dopmeijer, 2018; RVS, 2018; RIVM et al., 2019). Deze toename beperkt zich overigens niet tot Nederland, maar wordt wereldwijd al meer dan tien jaar geconstateerd (Au erbach et al., 2018; Hunt & Eisenberg, 2010; Storrie et al., 2010). Er zijn tekenen dat de COVID-19-pandemie het aantal studenten met psychische problemen verder heeft doen toenemen (RIVM et al., 2021). In dit hoofdstuk bespreken we achtereenvolgens de relatie tussen psychische problemen en voortijdig schoolverlaten, welke belemmeringen jongeren met psychische problemen ervaren bij het kiezen en verkrijgen van een opleiding,

18

Korevaar_jongeren-met-psychische-problemen_2e-import.indd 18

17/06/2024 15:38