John Bassant en Marianne Bassant-Hensen (red.) - Mensenwerk

Uit het dagboek van Astrid, 36 jaar, ambulant begeleider van een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen ‘Stel je voor. Je bent opgenomen vanwege een zware depressie. Je bent jezelf kwijt en alles voelt zwart en zinloos. Dan word je ’s morgens vroeg gewekt door een energieke, onverwoestbaar vrolijke begeleidster die met een ruk de gordijnen opentrekt. Terwijl het zonlicht de kamer binnenstort, roept ze uit: “Goedemorgen Joke! Kijk toch eens wat een prachtige dag het vandaag weer is!” Verschrikkelijk vond ik dat.’ Mijn collega Joke neemt een flinke slok van haar koffie. Wij praten samen even na over het bezoek aan een depressieve vrouw die wij vanuit onze instelling ambulante ondersteuning bieden. Ik ben er niet helemaal zeker van dat ik zoiets zelf nog nooit heb gedaan, al zie ik mezelf niet als onverwoestbaar vrolijk. ‘Wat is volgens jou dan een betere manier?’ vraag ik haar. ‘Het is niet goed om ie- mand de hele dag maar in bed te laten liggen.’ ‘Dat ben ik met je eens, maar het gaat om de manier waarop. Vraag aan de cliënt zelf hoe je het beste kunt helpen.’ ‘Mijn ervaring is dat mensen dat zelf vaak ook niet weten’, sputter ik tegen. ‘Probeer contact te maken en ga er dan samen naar op zoek.’ De licht uitdagende toon in haar stem ontgaat me niet en ik realiseer me opnieuw dat niets vanzelf spreekt in dit werk. 4.1 Inleiding Wat zijn jouw eerste associaties als het gaat over mensen met psychische aandoeningen? Ken je een familielid dat lijdt aan een depressie, een buurman die door smetvrees de deur niet uit durft, een medestudent die weleens is opgenomen vanwege psychotische symp- tomen? Of vanwege een eetstoornis? Of heb je persoonlijk ervaring met een psychische stoornis of kwetsbaarheid die maakt dat je voor korte of langere tijd ondersteuning of behandeling nodig hebt of hebt gehad? Misschien ben je nog niet in aanraking gekomen met mensen met een psychische aandoening. Of veronderstel je dat zoiets in jouw omgeving niet voorkomt. Dan is de kans groot dat je het niet hebt herkend. Dat kan te maken hebben met je eigen onge- mak om contact te maken met mensen van wie je denkt dat ze niet binnen jouw sociale netwerk passen. Of met een cultuur waarin over dit soort zaken niet wordt gesproken. Naast het ernstige lijden waarmee een psychische aandoening gepaard gaat, komt daar vaak ook nog de schaamte bij. In de eerste plaats bij de persoon met de psychische aandoening zelf, maar ook mensen uit diens directe omgeving kennen die gevoelens en voelen zich daarin kwetsbaar. Zo wordt de psychische aandoening tot iets wat je maar liever ‘onder ons’ houdt. Misschien komt bij jou als eerste wel het beeld op van een ‘gestoorde psychoot’ die met een auto op een menigte inrijdt. De berichtgeving in het nieuws kleurt in sterke

81